Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2022

Κίνα: από ημι-αποικία σε υπερδύναμη (μέρος 1ο/2)


Η εικόνα που έχουμε για την σημερινή Κίνα είναι μιας μεγάλης «κομμουνιστικής» αυτοκρατορίας όπου εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται σκληρά για να τροφοδοτούν με «κινέζικα» προϊόντα όλο τον πλανήτη και μερικά εκατομμύρια επιχειρηματίες να φτιάχνουν ασύλληπτες περιουσίες.

Εκατόν είκοσι χρόνια πίσω η εικόνα διέφερε ως προς το πρώτο σκέλος: η Κίνα ήταν η ίδια αχανής χώρα αλλά ένα έρμαιο στα χέρια των μεγάλων ιμπεριαλισμών της εποχής. Κι όμως μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα η Κίνα, πέρα από την τεράστια πολιτιστική της παράδοση, διέθετε μια οικονομία μεγαλύτερη από της Ευρώπης και πολύ μεγαλύτερη από των ΗΠΑ. Υπολογίζεται ότι το μισό από το ασήμι της Ευρώπης πήγαινε για να πληρώσει τις εισαγωγές της από την Κίνα. Τι ήταν όμως εκείνο που άλλαξε τον συσχετισμό δυνάμεων; Μα οι κατακλυσμιαίες αλλαγές που έφερε η επικράτηση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής στην Δύση. Την προσαρμογή της στις νέες συνθήκες αρνήθηκε να ακολουθήσει η Κίνα θυσιάζοντας την ανάπτυξη προς όφελος των συμφερόντων της αυτοκρατορικής άρχουσας τάξης. Στο τέλος του 19ου αιώνα δεν ήταν μόνο μια φτωχή και καθυστερημένη χώρα αλλά και ένα υποχείριο στα χέρια των μεγάλων ιμπεριαλισμών: Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιαπωνία και Ρωσία διαγκωνίζονταν για οικονομική διείσδυση και εκμετάλλευση των πόρων της χώρας. Η φτώχεια και η εθνική ταπείνωση οδηγούσαν σε εξεγέρσεις. Οι πιο γνωστές από αυτές ήταν η εξέγερση του Ταϊπίνγκ (1850-64) και η εξέγερση των Μπόξερ (1899-1901).   

Πενηνταπέντε μέρες στο Πεκίνο

Α. Η εποχή των μεγάλων πολιτικών αναταράξεων (1911-1949)

Α1. Από την απολυταρχία στην αστική δημοκρατία

Το 1910 ο αριθμός των εξεγέρσεων αυξήθηκε κατακόρυφα και το 1911 ανατράπηκε χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία η αυτοκρατορική δυναστεία των Τσινγκ (ή Μαντσού) από επαρχιακούς στρατιωτικούς διοικητές («πολέμαρχοι») και φιλελεύθερους αστικούς κύκλους. Την πρωτοχρονιά του 1912 προσωρινός πρόεδρος της δημοκρατίας ανακηρύχθηκε ο Σουν Γιατ-σεν. Οι εκπρόσωποι των συντηρητικών τάξεων κυριάρχησαν στις επαναστατικές δυνάμεις και σύντομα συμβιβάστηκαν με τις παλιές ελίτ αναγκάζοντας τον Σουν Γιατ-σεν  να μεταβιβάσει την εξουσία στον στρατηγό Γιουάν Σι-κάι ο οποίος σχημάτισε κυβέρνηση στο Πεκίνο.

Τον Αύγουστο του 1912 ιδρύθηκε το εθνικιστικό Εθνικό Λαϊκό Κόμμα (Κουομιτάνγκ - ΚΜΤ) με ηγέτες τον Σουν Γιατ-σεν και τον Σουνγκ Τσιαογέν (δολοφονήθηκε τον Μάρτιο του 1913) που διακήρυξε την ανάγκη ανασυγκρότησης της χώρας σε τρεις άξονες:

να απομακρυνθούν οι ξένες επιρροές από την Κίνα και να γίνεται σεβαστή από τις άλλες χώρες

να μπορούν να κυβερνώνται οι Κινέζοι μέσω της δημοκρατίας

να ξαναμοιραστεί με δίκαιο τρόπο η γη σε αυτούς που την έχουν ανάγκη.

Στις εκλογές του Φεβρουαρίου 1913 το ΚΜΤ κατέκτησε περίπου το 45% στις εκλογές για την Γερουσία και το Κοινοβούλιο αλλά μια εξέγερση της οποίας ηγήθηκε τον Απρίλιο του 1913 («Δεύτερη επανάσταση») ηττήθηκε στρατιωτικά και πολλά ηγετικά στελέχη έφυγαν στην εξορία.

Τα αμέσως επόμενα χρόνια, υπό την προσπάθεια συντηρητικών κύκλων να παλινορθωθεί η μοναρχία και να υπαχθεί η Κίνα στον έλεγχο της Ιαπωνίας, η χώρα χωρίστηκε στα δυο: στον Νότο εγκαταστάθηκε η προοδευτική «Κυβέρνηση για την προστασία του Συντάγματος» (1918) με έδρα την Καντόνα (Κουανγκτσόου) ενώ στον Βορρά η (επίσημη) κυβέρνηση του Πεκίνου (ο Γιουάν Σι-κάι  είχε πεθάνει από το 1916) ήταν αδύναμη να επιβληθεί στις δυο αντιμαχόμενες φατρίες των «πολέμαρχων» από τις οποίες η μια πρόσκειτο στην Ιαπωνία και η άλλη στα αγγλοαμερικανικά συμφέροντα.

Με την είσοδο του 20ου αιώνα είχε αρχίσει με αργούς ρυθμούς η εκβιομηχάνιση της χώρας από το ντόπιο και το ξένο κεφάλαιο δημιουργώντας έτσι και τα πρώτα τμήματα της εργατικής τάξης. Η εκμετάλλευση και η καταπίεση των κινέζων εργατών δεν διέφεραν καθόλου από τα δεινά που είχαν υποστεί οι εργάτες της Αγγλίας έναν αιώνα νωρίτερα. Η έλλειψη της οποιασδήποτε προστασίας, η καταπίεση, η εξοντωτική εργασία, η φτώχεια και ταυτοχρόνως η εθνική ταπείνωση δεν άφησαν περιθώριο στην ανάπτυξη ρεφορμιστικών απόψεων στις γραμμές των Κινέζων εργατών. Οι απεργίες και οι πολιτικοί αγώνες των εργατών, παρά τον μικρό όγκο τους, ήταν βίαιες και συχνά κατέληγαν σε νεκρούς.

Στις 4 Μαΐου 1919, μετά την λήξη του Α ΠΠ (στον οποίο η Κίνα είχε συμμετάσχει στο πλευρό της Αντάντ), μια μαχητική φοιτητική διαδήλωση στο Πεκίνο απαίτησε να μην υπογραφτεί από την κινεζική κυβέρνηση (επίσημη ήταν η κυβέρνηση της Β. Κίνας) η μεταβίβαση της ανατολικής κινεζικής επαρχίας Σαντόνγκ από την ηττημένη Γερμανία στην Ιαπωνία. Τους φοιτητές ακολούθησαν σύντομα η πατριωτική διανόηση και οι εργάτες. Τα γεγονότα που ακολούθησαν ανάγκασαν την κυβέρνηση να δηλώσει την μη υπογραφή της Συμφωνίας και να απολύσει τους φιλογιαπωνέζους υπουργούς. Αργότερα ο Μάο εκτίμησε ότι η επαναστατική διαδικασία στην Κίνα είχε ως εμβληματικό της ορόσημο ακριβώς αυτό το ξέσπασμα της φοιτητικής και της εργατικής εξέγερσης.


Κίνα 1911-1916


Κίνα 1921-1922


Η ίδρυση του ΚΚ Κίνας

Το ΚΚΚ ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 1921 στην Σανγκάη σε πλήρη παρανομία. Γραμματέας εξελέγη ο Τσεν Του-σιου (1879-1942) και το κόμμα είχε κάτι λιγότερο από 60 μέλη! Η μικρή του δύναμη (το 1925 είχε περίπου 1000 μέλη σε έναν πληθυσμό 400 εκατ.) του έδινε δυνατότητα μόνο για προπαγανδιστική δουλειά.

Το κόμμα, λόγω της αδυναμίας και της ιδεολογικής του καθυστέρησης, καθοδηγείτο από την Κομμουνιστική Διεθνή (ΚΔ) η οποία για μεγάλο διάστημα θεωρούσε ως κυριότερο εκπρόσωπο της επανάστασης το ΚΜΤ. Μάλιστα, όπως υποστήριξε αργότερα ο Τσεν Του-σιου, το κόμμα ωθήθηκε από την ΚΔ  (Αύγουστος 1922) να δώσει εντολή στα μέλη του να ενταχθούν ατομικά στο ΚΜΤ –όπως και τελικά έγινε.

 

Η άνοδος του εργατικού κινήματος

Ιανουάριος 1922, απεργία ναυτεργατών και εργατών μεταφορών στο Χονγκ Κονγκ

Πρωτομαγιά του 1922 (Καντόνα), ίδρυση του Εθνικού Συνδικαλιστικού Συνεδρίου που εκπροσωπούσε 270 χιλ εργάτες (κυρίως από την Καντόνα και το Χονγκ Κονγκ)

Οκτώβριος 1922, απεργία στα ορυχεία της Τανγκσάν (κοντά στο Πεκίνο) με την συμπαράσταση φοιτητών και εργατών (εργάτες στην υφαντουργία, στους σιδηροδρόμους και στην τσιμεντοβιομηχανία)

Φεβρουάριος 1923, ίδρυση συνδικάτου σιδηροδρομικών και απεργία (που έληξε με αιματηρή καταστολή)

Την περίοδο αυτή η ΚΔ επαναβεβαίωσε την πρόταση της για υποταγή του ΚΚΚ στο ΚΜΤ: «[…] 3. Συνεπώς, στις παρούσες συνθήκες είναι σκόπιμο τα μέλη του ΚΚΚ να παραμείνουν στο Κουομιτάνγκ», Ιανουάριος 1923.

Το 3ο συνέδριο του ΚΚΚ (Μάιος του 1923) αποφάσισε να ενταχθεί -χωρίς να διαλυθεί- στο (εθνικιστικό) ΚΜΤ σε εφαρμογή της πολιτικής του «μπλοκ των τεσσάρων τάξεων» (εργάτες, αγρότες, μικροαστοί και εθνική αστική τάξη). Η στάση αυτή του ΚΚΚ ήταν αποτέλεσμα της πίεσης της ΚΔ και των μπολσεβίκων οι οποίοι εκείνη την περίοδο έκαναν ανοίγματα προς τα διάφορα επαναστατικά εθνικιστικά κόμματα που δέχονταν να συνεργαστούν μαζί τους ενάντια στον ιμπεριαλισμό.

Φεβρουάριος 1925, απεργία στα ιαπωνικά υφαντουργεία της Σανγκάης. Σύντομα προστέθηκαν εργάτες από την υφαντουργία, την ηλεκτροπαραγωγή τους ναύτες και τους λιμενεργάτες. Η είδηση απλώθηκε σε όλη τη χώρα και η αρχική αντιιμπεριαλιστική απεργία έλαβε ταξικά χαρακτηριστικά καθώς ο ιαπωνικός στρατός κατέστελλε στο αίμα την απεργία τρεις μήνες αργότερα. Την απεργία ακολούθησε μια σειρά απεργιών με πιο εμβληματικές τις πολύμηνες απεργίες στην Καντόνα και στο Χονγκ Κονγκ.

Πρωτομαγιά του 1925, 2ο Εθνικό Συνδικαλιστικό Συνέδριο που εκπροσωπούσε 540 χιλ εργάτες. Οι αποφάσεις του ήταν ριζοσπαστικές και είχαν ταξικό περιεχόμενο (πχ «Ο αγώνας της εργατικής τάξης, είτε είναι οικονομικός είτε πολιτικός, έχει ένα μόνο τελικό στόχο, την απόλυτη απελευθέρωση της εργασίας. Η απελευθέρωση είναι δυνατή μόνο μετά την πτώση του καπιταλιστικού συστήματος και την απόλυτη μεταβίβαση της πολιτικής εξουσίας στα χέρια των εργαζομένων»).

Ιούνιος 1925, γενική απεργία στο Χονγκ Κονγκ που κράτησε 16 μήνες. Η απεργία αυτή –η μακροβιότερη στην Ιστορία- ήταν καταλυτική στην συγκρότηση της επαναστατικής βάσης και της πορείας του ΚΜΤ προς τον βορρά ένα χρόνο αργότερα.

 ⦁ Ιανουάριος 1926, 2ο εθνικό συνέδριο του ΚΜΤ. Από τους 256 συνέδρους οι 90 ανήκαν στο ΚΚΚ ενώ σημαντικός αριθμός ανήκε στην αριστερή πτέρυγα του ΚΜΤ.

Φεβρουάριος 1926, η ΚΔ (σε αντίθεση με τον Τρότσκι) επαναβεβαίωσε την υποστήριξη της στο ΚΜΤ, το αναγνώρισε ως «συμπαθόν μέλος» της και ανακήρυξε τον Τσανγκ Κάι-σεκ «επίτιμο μέλος» του προεδρείου της.

Α2. Η κατάκτηση της εξουσίας από το ΚΜΤ και η ήττα του ΚΚΚ (1923-28)

Τον Φεβρουάριο του 1923 ο Σουν Γιατ-σεν τέθηκε επικεφαλής της κυβέρνησης της Καντόνα με αντι-ιμπεριαλιστικά και αντιφεουδαρχικά συνθήματα. Με την βοήθεια σοβιετικών συμβούλων (χρηματοδότηση, εκπαίδευση, εξοπλισμός) ο στρατός του ΚΜΤ (Εθνικός Επαναστατικός Στρατός - ΕΕΣ) ξεκίνησε την λεγόμενη «Βόρεια εκστρατεία» [1, 2] στις 20 Μαΐου 1926. Από τον Ιούλιο μέχρι τον Δεκέμβριο του 1926 ήλεγχε πλέον επτά επαρχίες της νότιας Κίνας με πληθυσμό 170 εκατ. κατοίκων.

Τον Μάρτιο του 1926, μετά τον θάνατο (1925) του Σουν Γιατ-σεν, τον πολιτικό και στρατιωτικό έλεγχο του ΚΜΤ ανέλαβε πραξικοπηματικά ο αρχιστράτηγος του ΕΕΣ Τσανγκ Κάι-σεκ και το έστρεψε προς τα δεξιά απαιτώντας από το ΚΚΚ να μειώσει τα μέλη του στην ηγεσία του ΚΜΤ και να παραδώσει τον κατάλογο των μελών του. Η ΚΔ ζήτησε από την ηγεσία του ΚΚΚ να συμβιβαστεί και να αποδεχτεί τα αιτήματα παρά την διαφωνία της τελευταίας.

Όταν ο Τσανγκ απέκτησε τον έλεγχο στα πράγματα, αφενός βλέποντας τις επαναστατικές μάζες να βγαίνουν ορμητικά στο προσκήνιο (τον Μάιο του 1927 το Εθνικό Συνέδριο των Συνδικάτων εκπροσωπούσε πλέον 2,8 εκατ μέλη με κυρίαρχους τους κομμουνιστές) και αφετέρου να του προτείνεται συμμαχία από τους γαιοκτήμονες και τους κινέζους αστούς αλλά και από τους ιμπεριαλιστές, έκανε ξαφνικά στροφή 180 μοιρών: τον Απρίλιο του 1927, αμέσως μετά την κατάληψη και της Σανγκάης από τον ΕΕΣ, στράφηκε εναντίον των εργατών και των κομμουνιστών εξοντώνοντας τουλάχιστον 35 χιλ από αυτούς ενώ ταυτοχρόνως διέσπασε το ΚΜΤ και έκανε κυβέρνηση με έδρα την Ναντσίνγκ αποκτώντας τον έλεγχο στις παράλιες επαρχίες (η αριστερή πτέρυγα του ΚΜΤ παρέμεινε κυβέρνηση στο Βουχάν). Μερικές μέρες μετά το ΚΚΚ παραδέχτηκε στο 5ο συνέδριο του ότι «Η καπιταλιστική τάξη έχει προδώσει την επανάσταση».

Πάλι με την παρότρυνση της ΚΔ το ΚΚΚ συνήψε συμμαχία με την αριστερή πτέρυγα του ΚΜΤ (υπό τον Γουάνγκ Τσινγκγουέι) με την αιτιολογία ότι αυτή εκπροσωπούσε την μικροαστική και αγροτική τάξη και ότι αυτή, σε αντίθεση με τον Τσανγκ Κάι-σεκ, παρέμεινε πιστή στην αντι-ιμπεριαλιστική επανάσταση. Μόλις το καλοκαίρι του ίδιου έτους το «αριστερό» τμήμα του ΚΜΤ εξεδίωξε τους κομμουνιστές από τον στρατό του, κατέστειλε αιματηρά επαναστάτες αγρότες και εργάτες και τέλος επανενώθηκε με το υπόλοιπο ΚΜΤ υπό τον Τσανγκ Κάι-σεκ αφήνοντας ξεκρέμαστους τους κομμουνιστές.

Πάλι υπό την καθοδήγηση της ΚΔ, και αφού φορτώθηκαν τα λάθη στον Τσεν Του-σιου, το ΚΚ ακολούθησε στη συνέχεια υπεραριστερή γραμμή με το σύνθημα «Όλη η εξουσία στα σοβιέτ». Μόνο που ο πραγματικός συσχετισμός των δυνάμεων ήταν πλέον υπέρ της αντεπανάστασης την οποία υπερασπιζόταν το ΚΜΤ. Μια σειρά κομμουνιστικών αγροτικών εξεγέρσεων («εξεγέρσεις της φθινοπωρινής συγκομιδής») απέτυχαν στον στόχο τους για να ακολουθήσει η τραγικά αποτυχημένη εξέγερση της Καντόνας (11-13 Δεκεμβρίου 1927) που πνίγηκε και αυτή στο αίμα των εξεγερθέντων.

Με το ΚΚΚ υπό διωγμό και αποδυναμωμένο το ΚΜΤ άπλωσε την εξουσία του στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας ενοποιώντας την για πρώτη φορά μετά την ανακήρυξη της δημοκρατίας.




Η Κίνα την περίοδο της «Βόρειας εκστρατείας» και της σύγκρουσης ΚΜΤ-ΚΚΚ (1925-1928) 

 

Α3. Η επιβίωση της επανάστασης στη «Μεγάλη Πορεία»

Μετά την ήττα του ΚΚΚ το ΚΜΤ κυβέρνησε δικτατορικά αν και πολλοί τοπικοί πολέμαρχοι μόνο τυπικά αναγνώριζαν την εξουσία του Τσανγκ Κάι-σεκ. Εντούτοις το ΚΚ δεν κατέθεσε τα όπλα αλλά στις κεντρικές και νοτιοανατολικές περιοχές της χώρας δημιούργησε βάσεις –επονομαζόμενες “σοβιέτ”-, νησίδες εξουσίας του ΚΚ, στις οποίες δημεύονταν οι γαίες των γαιοκτημόνων υπέρ των φτωχών αγροτών ώστε να στρατολογούνται και νέα μέλη για τον Κόκκινο Στρατό του ΚΚ που υπερασπιζόταν τις ημιελεύθερες αυτές περιοχές. Ο στρατός του ΚΜΤ προσπάθησε χωρίς επιτυχία μέχρι το 1933 να σβήσει αυτόν τον κίνδυνο. Στην πέμπτη απόπειρα, και ενώ μέρος της χώρας βρισκόταν στον έλεγχο της Ιαπωνίας που είχε εισβάλλει από το 1931, οι αντάρτες του ΚΚΚ βρέθηκαν σε κλοιό και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν κάνοντας την περίφημη «Μεγάλη Πορεία» προς τα βόρεια (στην περιοχή Σενσί) με μεγάλες όμως απώλειες (όπως σημείωνε ο Μάο Τσε-τουνγκ, από μια αρχική δύναμη 300 χιλ ανδρών έφτασαν στον προορισμό τους, μετά από 13 χιλ χλμ. πορείας και μαχών, μόνο 30 χιλ).

Η «Μεγάλη Πορεία»

Η οργάνωση του ανταρτοπολέμου και η Μεγάλη Πορεία, σε συνδυασμό με την απομάκρυνση άλλων στελεχών που θεωρήθηκαν υπεύθυνα για τις μεγάλες απώλειες, ανέδειξαν τον Μάο Τσε-τουνγκ (1893-1976) ως τον ηγέτη του ΚΚΚ.

Α4. Από το 1937 μέχρι το τέλος του Β ΠΠ και τον σχηματισμό της ΛΔ Κίνας

Από τον Ιούλιο του 1937 η αυτοκρατορική Ιαπωνία έθεσε ως στόχο την κατάληψη ολόκληρης της Κίνας (χάρτης: η αυτοκρατορία της Ιαπωνίας το 1942). Επί οκτώ χρόνια, μέχρι την συνθηκολόγηση της το 1945, βρισκόταν σε διαρκή προσπάθεια έχοντας απέναντι της τόσο τον στρατό του ΚΜΤ όσο και τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΛΑΣ) -όπως είχε μετονομαστεί ο Κόκκινος Στρατός από το 1937- του ΚΚΚ ο οποίος διεξήγαγε την γνωστή και προσφιλή του μέθοδο του ανταρτοπολέμου. Με την λήξη του πολέμου και την αποχώρηση των ιαπωνικών στρατευμάτων το μεγαλύτερο μέρος της χώρας βρέθηκε στην εξουσία του ΚΜΤ αλλά και ένα μέρος, περίπου το 1/4 της χώρας με πληθυσμό 150 εκατ., υπό τον έλεγχο του ΚΚΚ.

Τον Ιούλιο του 1946, μετά από αποτυχημένες προσπάθειες συμβιβασμού, ξεκίνησε ένας εμφύλιος πόλεμος που έληξε το 1949 με νίκη του ΚΚ και αποχώρηση των ηττημένων εθνικιστών του ΚΜΤ στην Ταϊβάν. Τα ταξικά συμφέροντα που εξυπηρετούσε η κάθε πλευρά καθόρισαν και το αποτέλεσμα του πολέμου: από την μια μεριά το ΚΜΤ, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, εκπροσωπούσε τα συμφέροντα των γαιοκτημόνων και της διεφθαρμένης κυρίαρχης τάξης και από την άλλη, ο ΛΑΣ εκπροσωπούσε τα συμφέροντα των καταπιεσμένων που προσέρχονταν εθελοντικά για να πολεμήσουν για εθνική ανεξαρτησία και καλύτερες συνθήκες ζωής. Ελέγχοντας όλο και μεγαλύτερα τμήματα της υπαίθρου, ο ΛΑΣ έδωσε τα τελικά του χτυπήματα το φθινόπωρο του 1948 υπό την ηγεσία του Λι Πιάο και του Ντενγκ Χσιάο-πινγκ (η θρυλική εκστρατεία στον Κίτρινο Ποταμό).

Όμως η νίκη του 1949 δεν ήταν μια σοσιαλιστική επανάσταση. Η οικονομία και το κράτος δεν πέρασαν στον έλεγχο της εργατικής τάξης αλλά στον έλεγχο του κόμματος το οποίο, όπως το ίδιο διακήρυσσε, εκπροσωπούσε την συμμαχία τεσσάρων τάξεων.   

Β. Πως διαμορφώθηκε ο κινέζικος μαρξισμός μέχρι την ανάληψη της εξουσίας

Ο μαρξισμός εισήχθη καθυστερημένα στην Κίνα από την Δύση αλλά κάτω από την επιρροή της Οκτωβριανής επανάστασης και σε μια κοινωνία που γνώριζε μόνο την φεουδαρχική απολυταρχία και την ιμπεριαλιστική εκμετάλλευση. Ακριβώς εξαιτίας αυτής της συγκυρίας δεν υπήρχε έδαφος για την ανάπτυξη ρεφορμιστικών απόψεων (όπως η σοσιαλδημοκρατία στην Δύση) και αγροτικά κόμματα (όπως οι ναρόντνικοι και οι εσέροι στην τσαρική Ρωσία). Από την άλλη, η απειρία των στελεχών του ΚΚΚ και η αίγλη της Οκτωβριανής επανάστασης τους έκανε εύκολα όργανα του ΚΚΣΕ και της ΚΔ κάτι που οδήγησε στην σταλινοποίηση του κόμματος.

Στην πρώτη περίοδο, μέχρι την ήττα του 1927, το ΚΚΚ αναπτύχθηκε με βάση την εργατική αναφορά κρατώντας έναν δευτερεύοντα και συμμαχικό ρόλο στην (πολυπληθέστατη) κινεζική αγροτική τάξη. Πάντα υπό την καθοδήγηση της ΚΔ, αρχικά ακολούθησε την λογική της συμμαχίας με το ΚΜΤ για την επίτευξη αστικοδημοκρατικών και αντι-ιμπεριαλιστικών στόχων (άρα ταξικής συνεργασίας ακόμη και με τους αστούς που δεν ήταν «προδότες») για να καταλήξει σε τυχοδιωκτικές εξεγέρσεις (1927) που λίγο έλειψε να το εξαφανίσουν.

Η μαοϊκή εκδοχή του κομμουνισμού προέκυψε μέσα από τις ανάγκες της επιβίωσης και τις ιδιαιτερότητες του κινεζικού κοινωνικού σχηματισμού. Οι γαιοκτήμονες ήταν το αντιδραστικό παρελθόν το οποίο δεν μπορούσε να έχει καμμία σχέση το μέλλον. Η αστική τάξη είχε εξαντλήσει την προοδευτικότητα της και η εργατική τάξη όχι μόνο ήταν μικρή αλλά είχε δεχθεί μεγάλο πλήγμα την καυτή διετία 1925-27. Ο Μάο προχώρησε σε μια περίεργη σύνθεση εκ των ενόντων και εκτός των μαρξιστικών μοντέλων:

η εργατική τάξη είναι πόλος αναφοράς αλλά ταυτοχρόνως είναι απούσα ως μαχόμενη τάξη,

οι αγρότες παίρνουν την θέση των εργατών για να κινήσουν αυτοί τον τροχό της Ιστορίας,

το Κόμμα αναλαμβάνει να συντάξει το γενικό σχέδιο δράσης και ταυτοχρόνως να μετασχηματίσει τους αγρότες σε κομμουνιστές μέσα στον αντάρτικο στρατό,

η εκπαίδευση των αγροτών-κομμουνιστών γίνεται μέσα στον αγώνα οικοδομώντας παράλληλα νέες κρατικές και κοινωνικές δομές (τα “σοβιέτ”/βάσεις και αργότερα οι “απελευθερωμένες περιοχές”),

ο ιδιότυπος αυτός κομμουνιστικός στρατός αναλαμβάνει το καθήκον –που δεν μπορεί να φέρει σε πέρας η συμβιβασμένη αστική τάξη- να υλοποιήσει την δημοκρατική και αντι-ιμπεριαλιστική επανάσταση,

η οποία επανάσταση γίνεται μέρος της παγκόσμιας εργατικής επανάστασης καθώς, όπως σημείωνε ο Μάο, μια τέτοια επανάσταση «που ξεσπάει σε μια αποικία ή μισο-αποικία, στρέφεται εναντίον του ιμπεριαλισμού […] και δεν ανήκει πια στον παλιό τύπο της παγκόσμιας αστικοδημοκρατικής επανάστασης […] αποτελεί τμήμα της νέας παγκόσμιας επανάστασης, της παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης».

Οι απόψεις του Μάο στις παραμονές του Β ΠΠ εκφράστηκαν μέσα από την μπροσούρα του με τίτλο «Νέα Δημοκρατία» (η μπροσούρα σε ελληνική μετάφραση εδώ)

Συνεχίζεται

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το ευρώ, ο νεοφιλελευθερισμός, η εκμετάλλευση της εργασίας

  Τα δύο θεμέλια του καθεστώτος εκμετάλλευσης Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποτελέσει, ιδιαίτερα από το 1990 και μετά, ιμάντα μεταβί...