Πόσο... σχεδιασμένο το "σχέδιο Βαρουφάκη";

Δυο κριτικές απόψεις για το "σχέδιο Βαρουφάκη" όπως αυτό εμφανίστηκε εκ νέου τις τελευταίες ημέρες στην πολιτική σκηνή.  

Παράλληλο Νόμισμα και Παράλληλες Ανοησίες Bαρουφάκη και Aντιπολίτευσης…

[…]

Επειδή το ζήτημα του παράλληλου νομίσματος επανέρχεται κατά περιόδους, ας αφιερώσουμε λίγες σειρές, για να καταλάβει ο αναγνώστης, ότι πρόκειται περί ανέφικτης πρότασης. Πολλοί το έχουν προτείνει, ανάμεσα στους φανατικούς υποστηρικτές του, υπήρξε και ο κ. Παπαδημητρίου που βρίσκεται σήμερα στο υπουργείο Ανάπτυξης, ενώ μετά την υπουργοποίησή του, μάλλον έπαθε και κάποια σχετική αμνησία.

Με ολοκληρωμένο τρόπο η πρόταση έχει τεθεί από τον καθηγητή οικονομικών Hillinger, ο οποίος όμως σε ένα σημείο το βλέπει και ως πιθανό βήμα εξόδου από το ευρώ, σε άρθρο του που παραθέτουμε στο τέλος. Έντονη αρθρογραφία είχε αναπτύξει όπως είπαμε και ο πάσχων από αμνησία σήμερα, καθηγητής κ. Παπαδημητρίου, μέσω και του γνωστού Ινστιτούτου Levy.

H ολοκληρωμένη πρόταση για παράλληλο νόμισμα (όχι του Βαρουφάκη, που είναι και «μπαλώματα» αυτής όπως την εξηγούν σήμερα, αυτός και οι «συνεργάτες του», αν υπήρξε βέβαια και χτες…) συνοπτικά συνίσταται στο εξής: 
α) Η ελληνική κυβέρνηση εκδίδει δεύτερο νόμισμα το οποίο χρησιμοποιείται για εσωτερικές πληρωμές-εισπράξεις στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, όσο και για δημόσιες δαπάνες.
β) Η νέα «δραχμή» δεν μετατρέπεται σε ευρώ.
γ) Δεν χρησιμοποιείται για τραπεζικό δανεισμό.

Η πρόταση έχει προφανή σκοπό να ενισχύσει την ενεργό ζήτηση, κυρίως μέσω αύξησης δημόσιων δαπανών. Αν δεχτούμε για χάριν της συζήτησης, ότι το δεύτερο νόμισμα, θα αποκτήσει αξιοπιστία και έχει μια σταθερή ισοτιμία σε σχέση με το ευρώ, που εγγυάται το δημόσιο, τότε θα είναι σαν η Ελλάδα να εκδίδει ένα μόνο νόμισμα το ευρώ. Η Ελλάδα, δηλαδή, θα εκδίδει νόμισμα στην ποσότητα που εκείνη θέλει, θα την ελέγχει αυτή την ποσότητα και θα την αυξάνει κατά το δοκούν, και κυρίως θα χρηματοδοτεί δημόσιες δαπάνες. Ουσιαστικά, μονομερώς θα ανακτήσει το εκδοτικό προνόμιο, που είχε καταργήσει η συνθήκη του Μάαστριχτ.

Υπάρχει βέβαια και το άλλο σοβαρό ζήτημα, ότι μια τέτοια πολιτική, που δεν συνδυάζεται με συναλλαγματική πολιτική-υποτίμηση, δεν αντιμετωπίζει-διορθώνει το πρόβλημα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Έτσι η αύξηση της εγχώριας ζήτησης, θα δημιουργήσει εξωτερικό-εμπορικό έλλειμμα που θα πρέπει να χρηματοδοτήσει η Ε.Κ.Τ. μέσω των μηχανισμών της (Target 2). Στην πράξη, εμείς θα αυξάνουμε την ενεργό ζήτηση, τις δημόσιες δαπάνες και την κατανάλωση που σε ένα μεγάλο βαθμό η αύξησή της, θα καλύπτεται από αγαθά από το εξωτερικό, που θα τα πληρώνουμε μέσω δανεισμού από την Ε.Κ.Τ….. όμορφη ιδέα για να ήταν αληθινή….

Είναι σαφές ότι η πρόταση αυτή είναι έκνομη όσο αφορά την ΟΝΕ. π.χ: Το άρθρο 128 της συνθήκης της ΟΝΕ ορίζει ότι η Ε.Κ.Τ. είναι η μόνη αρμόδια να εκδίδει νόμιμο χρήμα εντός της ευρωζώνης.

Κάποιος αφελώς μπορεί να ρωτήσει, τι θα μας κάνουν;

Σίγουρα, θα διακοπεί κάθε μηχανισμός ενίσχυσης της ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών, μέσω ELA κλπ.. Αλλά το κυριότερο θα διακοπεί ο μηχανισμός κάλυψης των ελλειμμάτων του Ι.Τ.Σ., οπότε οι εμπορικές πράξεις της χώρας θα συναντήσουν μεγάλα προβλήματα. Τέλος η Τράπεζα της Ελλάδας λογικά θα φύγει και από το σύστημα Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών κλπ, κλπ, κλπ…

Η πρόταση λοιπόν αυτή στερείται σοβαρότητας, γιατί στο βαθμό που γίνει επιτυχημένα (δηλαδή, το παράλληλο νόμισμα είναι αξιόπιστο) είναι σαν η Ελλάδα να τυπώνει από μόνη της ευρώ (και τέτοια παλαβή πρόταση έχουμε ακούσει), με τις ανάλογες συνέπειες. Διότι κανείς εντός της ΟΝΕ δεν μπορεί να εκδίδει νόμιμο χρήμα πλην της Ε.Κ.Τ. ή με την άδειά της, τα εθνικά της παραρτήματα. Όπως καταλαβαίνετε το δεύτερο νόμισμα είναι φαντασίωση και δυστυχώς σε φαντασιώσεις που πληρώνει ακριβά ο λαός στηρίζεται και η δημόσια πολιτική συζήτηση αλλά και η οικονομική πολιτική.

Στο βιβλίο του Θ. Μαριόλη, που μόλις κυκλοφόρησε, «Ένα πρόγραμμα Νέας Οικονομικής Πολιτικής για την Ελλάδα», εκδ. Κοροντζής, στο παράρτημα V, υπάρχει αναλυτικό άρθρο για το παράλληλο νόμισμα και για άλλες «σχετικές» προτάσεις, στις σελ: 177-183, με τίτλο Περί «Δεύτερου Νομίσματος και Κρυπτο-χρήματος». Είναι ίσως το πιο εμπεριστατωμένο άρθρο που έχει κυκλοφορήσει στην Ελλάδα, για την μυθολογία του παράλληλου νομίσματος εντός της ΟΝΕ.

[…]

 του Κ. Παπουλή

                     Παράλληλο νόμισμα, παράλληλες πληρωμές και παράλληλες πραγματικότητες

[…]

Η τρίτη ήταν αυτή που φέρεται να διατύπωσε ο πρώην Υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, το περιεχόμενο της οποίας παραμένει ασαφές διότι, σε αντίθεση με τις άλλες δύο, δεν έχει υπάρξει δημοσίευση μελέτης, ή έστω δομημένου κειμένου. Αυτά που γνωρίζουμε είναι από τις αποκαλύψεις του πρώην υπουργού στο πρόσφατο βιβλίο του, από συνεντεύξεις του, καθώς και από τις πρόσφατες ακριτομυθίες του κ. Γκλεν Κιμ.

Η απουσία δημόσια κατατεθειμένης μελέτης έχει σημασία. Μερικοί τη δικαιολογούν λόγω της απαραίτητης «μυστικότητας» με την οποία η Ελλάδα θα έπρεπε να περιβάλλει τις πιο δύσκολες διαπραγματεύσεις της με τους δανειστές. Αντιστρέφοντας το σκεπτικό, η σημερινή αντιπολίτευση τη χρησιμοποιεί για να καταγγείλει τις καταχθόνιες προθέσεις του τότε ΣΥΡΙΖΑ, τις οποίες η ίδια φαίνεται να έχει διαγνώσει δια μέσου των μαντικών της ικανοτήτων.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποιες πλευρές των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές θα έπρεπε να κρατηθούν μακριά από τη δημοσιότητα. Αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με σχέδιο που, κατά την ομολογία του εμπνευστή του, υπάρχει τουλάχιστον από το 2012. Δεν θα έπρεπε να βρίσκονται κατατεθειμένα στο δημόσιο διάλογο τουλάχιστον τα βασικά βήματα, ώστε να τεθούν στην κρίση και άλλων; Πέραν τούτου, μια κυβέρνηση υποτίθεται της Αριστεράς είναι υποχρεωμένη να κάνει κτήμα του ελληνικού λαού τουλάχιστον το βασικό περίγραμμα του σχεδίου. Είναι ζήτημα δημοκρατίας και λαϊκής συμμετοχής στα κοινά.

Στην πραγματικότητα η απουσία δείχνει προχειρότητα, πράγμα που είναι ορατό και από όσα έχουν μέχρι τώρα αποκαλυφθεί. Το σχέδιο θα ήταν η απάντηση στην απειλή του κ. Ντράγκι να κλείσει τις ελληνικές τράπεζες σταματώντας την παροχή «κανονικού ευρώ». Θα ήταν όμως ένα σύστημα «παράλληλων πληρωμών» και όχι «παράλληλου νομίσματος». Εν ολίγοις, το κράτος θα δημιουργούσε ηλεκτρονικές πιστώσεις τις οποίες θα ενέγραφε στο ΑΦΜ των εταιρειών. Όλα τα ΑΦΜ θα αποκτούσαν τον δικό τους κωδικό (PIN) κι έτσι εταιρείες και ιδιώτες θα μπορούσαν να κάνουν πληρωμές από ΑΦΜ σε ΑΦΜ με ηλεκτρονικό τρόπο. Παράλληλα, θα γίνονταν και δημόσιες πληρωμές μισθών και συντάξεων με ηλεκτρονικές πιστώσεις σε λογαριασμούς TAXISnet από όπου ποσά θα μεταφέρονταν ηλεκτρονικά για περαιτέρω ιδιωτικές πληρωμές. Με τις ίδιες μεθόδους θα δινόταν επίσης η δυνατότητα για πληρωμές φόρων με ευνοϊκούς όρους, ώστε οι ιδιώτες να έχουν κίνητρο να μεταφέρουν «κανονικά ευρώ» από τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς στους λογαριασμούς TAXISnet. Η συνολική αυτή ρευστότητα θα αναπλήρωνε τις ελλείψεις που θα δημιουργούσε ο Ντράγκι, επιτρέποντας την αποτελεσματική διαπραγμάτευση.

Ένα ανεφάρμοστο πολιτικό πυροτέχνημα

Δεν ξέρει κανείς τι να πρωτοπεί για το «σχέδιο» αυτό. Οι πιστώσεις που αρχικά θα ενέγραφε το Ελληνικό Δημόσιο στους λογαριασμούς ΑΦΜ δεν θα ήταν παρά μια μορφή των χρεογράφων του Μάγιερ, δηλαδή ένα είδος χρήματος αναγκαστικής κυκλοφορίας. Θα υπήρχε φυσικά η προσποίηση ότι δεν ήταν «παράλληλο νόμισμα», αλλά στην πράξη το «κανονικό ευρώ» γρήγορα θα αποκτούσε μεγαλύτερη αξία.

Από εκεί και πέρα, η ιδέα ότι θα μπορούσε το TAXISnet και τα ΑΦΜ να λειτουργήσουν ως σύστημα εκκαθάρισης πληρωμών σε καθημερινή βάση και σε «πραγματικό χρόνο» είναι απολύτως εξωπραγματική. Τα συστήματα πληρωμών είναι σύνθετα και έχουν ιδιαίτερες τεχνικές απαιτήσεις γρήγορης και φερέγγυας εκκαθάρισης, που φυσικά δεν πληρούνται από το TAXISnet και τα ΑΦΜ, πράγμα προφανές σε όσους απλώς τα χρησιμοποιούν. Η ιδέα ότι το νέο σύστημα θα μπορούσε να συναρθρωθεί ομαλά με το υπάρχον σύστημα των τραπεζών, πράγμα θα έπρεπε να γίνει δεδομένου ότι οι κάτοχοι νομισματικών ποσών θα έκαναν παράλληλη χρήση και των δύο συστημάτων, είναι εξίσου εξωπραγματική. Η ιδέα, τέλος, ότι το «σχέδιο» θα μπορούσε να εφαρμοστεί ταχύτατα, ώστε να αντιμετωπισθεί ο εκβιασμός του Ντράγκι, δεν είναι απλώς εξωπραγματική, αλλά πέραν περιγραφής.

Από τις αποκαλύψεις του κ. Κιμ σε εκδήλωση στην ιταλική Βουλή διαφαίνεται ότι ίσως υπήρχε και η σκέψη να πληρώνεται ένα μέρος του μισθού των δημοσίων υπαλλήλων σε κουπόνια, με αποκλειστική χρήση για πληρωμή φόρων. Κρίνοντας από τα ελάχιστα που είναι γνωστά, τα κουπόνια αυτά θα ήταν μια μορφή των «Πιστοποιητικών Δημοσιονομικής Πίστωσης» του σχεδίου Λίβι. Στην πράξη, λοιπόν, φαίνεται ότι υπήρχε και κάποια διάσταση «παράλληλου νομίσματος» σε φυσική μορφή.

Καταλήγοντας, το σχέδιο των «παράλληλων πληρωμών», από όσα τουλάχιστον μας έχουν γίνει γνωστά, δεν ήταν παρά μια εκδοχή «παράλληλου νομίσματος», αλλά χωρίς απολύτως καμία πιθανότητα εφαρμογής. Ήταν μια ευφάνταστη άσκηση επί χάρτου με προφανή πολιτική σκοπιμότητα να κρατηθεί η Ελλάδα στην ΟΝΕ, πράγμα που βόλευε εξαιρετικά την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία ποτέ δεν ήθελε την έξοδο. Ακόμη και ως διαπραγματευτική τακτική ήταν αξιοθρήνητο. Στην πρώτη επαφή με τους δανειστές κατέρρευσε σαν πύργος από τραπουλόχαρτα και ο εμπνευστής του υπέγραψε τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου που ουσιαστικά δρομολόγησε την πλήρη παράδοση του ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, διότι η μόνη επιλογή που θα έσπαζε το μονοπώλιο του Ντράγκι στη ρευστότητα και θα επέτρεπε την υλοποίηση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η έξοδος από το ευρώ, πράγμα που απαιτούσε πραγματικό σχέδιο. Αυτή παραμένει και η μόνη επιλογή, ώστε να ανοίξει μια εναλλακτική πορεία για τη χώρα.

[…]

Κ. Λαπαβίτσας

Σχετικό
1. Αλήθειες και ψέμματα για το παράλληλο νόμισμα
2. To παράλληλο σύστημα πληρωμών τού κ. Βαρουφάκη
3. Επέτειος δημοψηφίσματος και παράλληλο σύστημα συναλλαγών

Τι πήραμε, τι δώσαμε στις 15 Ιουνίου…

Τι πήραμε, τι δώσαμε στις 15 Ιουνίου…

Αρχικά το Eurogroup εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις μεταρρυθμίσεις (με ή χωρίς εισαγωγικά) τις οποίες έχει πραγματοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση και ταυτοχρόνως δήλωσε πως για να βγει η χώρα από το τέλμα είναι απαραίτητη η αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων και η διαμόρφωση αναπτυξιακής στρατηγικής.

Στο θέμα του χρέους το Eurogroup δήλωσε ότι η βιωσιμότητα του μπορεί να επιτευχθεί εντός των πλαισίων της συμφωνίας του Μαΐου του 2016 (22/5/2016) ενώ από την πλευρά της η ελληνική κυβέρνηση αποδέχτηκε πρωτογενή πλεονάσματα (π.π.) 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και γύρω στο 2% από το 2023 μέχρι το 2060. Να θυμίσουμε ότι η συμφωνία του Μαΐου του 2016 προβλέπει πως η όποια διευκόλυνση στο θέμα του χρέους θα δοθεί όχι από ονομαστική μείωση του αλλά μέσα από μεσοπρόθεσμα μέτρα (κυρίως από την διαχείριση των επιτοκίων και τον χρόνο ωρίμανσης των χρεών προς τον EFSF –αυτά τα χρέη ανέρχονται περίπου στα 131 δισ. και έχουν περίοδο χάριτος μέχρι το 2023). Για το θέμα των π.π. ο Σόϊμπλε και ο ESM ζητούσαν π.π. 2,3% ενώ το ΔΝΤ ζητούσε π.π. 1,5% (προφανώς ο συμβιβασμός έγινε περίπου στη μέση).

Οι μελλοντικές πληρωμές προς το EFSF θα στηρίζονται σε κάποιο μηχανισμό που θα παίρνει υπόψη του την ανάπτυξη και ο οποίος θα συγκεκριμενοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση του παρόντος προγράμματος το 2018 («... η “γαλλική πρόταση” για τη σύνδεση ανάπτυξης και αποπληρωμής χρέους δεν συνοδευόταν από επαρκή τεκμηρίωση και ως εκ τούτου έπρεπε να ανατεθεί στο EWG να κάνει τις σχετικές αναλύσεις “τους επόμενους μήνες”»[εδώ]. Όμως «…μια “ρήτρα ανάπτυξης” δεν είναι ούτε απολύτως καλή ούτε απολύτως κακή. Το πόσο καλή ή κακή είναι φαίνεται σε βάθος χρόνου, όταν ενεργοποιηθεί ή όταν συσσωρευτούν τα αποτελέσματά της» [εδώ])

Επιβεβαιώθηκε (όπως και στην συμφωνία 5ου/2016) ότι οι Συνολικές Χρηματοοικονομικές Ανάγκες της χώρας, δεν θα υπερβαίνουν μεσοπρόθεσμα το 15% του ΑΕΠ και μακροπρόθεσμα το 20% με τη σημείωση ότι αυτό θα γίνει όταν το ελληνικό δημόσιο χρέος θα σταθεροποιηθεί (άρα όσο περνάει ο χρόνος η Ελλάδα θα αποπληρώνει περισσότερο χρέος).

Ποιες υποσχέσεις δόθηκαν:

- να εξεταστεί από το Eurogroup η περαιτέρω επιμήκυνση των ωριμάνσεων από 0 έως 15 χρόνια των δανείων του EFSF στη βάση πάντοτε της τεχνικής ανάλυσης που θα γίνει μετά το τέλος του προγράμματος το 2018 και «αν κριθούν αναγκαία»: «…At the end of the program, conditional upon its successful implementation and to the extent necessary…» (φράση που επιτρέπει στον Σόϊμπλε να επιχειρηματολογεί ότι το ελληνικό χρέος δεν χρειάζεται αναδιάρθρωση)

- το Eurogroup μπορεί να μεταφέρει χρονικά την πληρωμή των τόκων ή των χρεολυσίων

(στις δυο αυτές “υποσχέσεις” το ΔΝΤ ζητά πολύ μεγαλύτερη επέκταση λήξης των δανείων και χωρίς να τίθεται η προϋπόθεση -«..αν χρειαστεί..»- προϋπόθεση την οποία δεν ήθελε και η κυβέρνηση στην τελική Απόφαση).

- αναφέρεται η ίδρυση Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, κάτι που μέχρι τώρα οι δανειστές δεν το επέτρεπαν και οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν το διεκδικούσαν (όμως χωρίς αναφορά στα κεφάλαια που απαιτούνται και ποιος θα τα βάλει [εδώ]).

- οι δανειστές θα βοηθήσουν την Ελλάδα “να βγει στις αγορές” με το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018 (επομένως οι επόμενες εκταμιεύσεις του τρέχοντος (τρίτου) Μνημονίου θα πρέπει να στοχεύουν και στο σχηματισμό αποθεματικού ρευστότητας).

Όσο για το ΔΝΤ, προς το παρόν θα συνεχίσει να παραμένει στο Πρόγραμμα αλλά χωρίς χρηματοδότηση ενώ το QE παραπέμφθηκε στο (κοντινό) μέλλον.

Σε πολιτικό επίπεδο συνολικά η παρτίδα κερδήθηκε από την “πλευρά Σόιμπλε” (δλδ την λογική του ευρωπαϊκού Διευθυντηρίου). Η ελληνική πλευρά πήρε μόνο υποσχέσεις για βοήθειες σε δευτερεύοντα θέματα καθώς και παράταση ζωής από τους δανειστές για να ολοκληρώσει το “αριστερό” Μνημόνιο –ίσως και για να υπογράψει το τέταρτο. Ταυτοχρόνως επιβεβαιώθηκαν όσοι υποστήριζαν –είτε από τους οπαδούς των ευρωλιτότητας είτε από τους οπαδούς της ρήξης με την Ευρωζώνη/ΟΝΕ- ότι τα διαπραγματευτικά καμώματα της κυβέρνησης δεν οδηγούν σε παραχωρήσεις από την πλευρά των δανειστών αλλά σε επιπλέον οικονομικό και κοινωνικό κόστος.   

Σχετικά:
1. Το επίσημο ανακοινωθέν του Eurogroup - Τί περιλαμβάνει η συμφωνία - Εκτός το χρέος, το ΔΝΤ σε αναμονή για 14 μήνες
2. Βloomberg: Η Eλλάδα κερδίζει μια ευκαιρία μετά το επτάχρονο δράμα
3. Τα ψιλά γράμματα του Eurogroup
4. SZ: Το τρικ Σόιμπλε με τη συμφωνία - Ο Τσίπρας δεν έφτασε στον στόχο του
5. Συμφωνία στο Eurogroup: Εκταμίευση 8,5 δισ. και μηχανισμός με ρήτρα ανάπτυξης για το χρέος
6. Χαστούκι στην κυβέρνηση η απόφαση του Γιούρογκρουπ
7. Πλεόνασμα ίσο ή ανώτερο του 2% του ΑΕΠ για 37 συνεχόμενα χρόνια
8. Τι πήρε και τι έδωσε η Ελλάδα στο Eurogroup

Τα «κλεμμένα»

Τόμσεν ΔΝΤ (για το πακέτο): «… μπορούμε να στηρίξουμε το πρόγραμμα μόνο με συμπληρωματικά μέτρα για το χρέος. Στη διατύπωση για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις [εννοεί την αναστολή τους] περιλαμβάνεται συγκεκριμένη ημερομηνία επανόδου που δεν έχει συμφωνηθεί με εμάς [εννοεί το 2018]».

Τσακαλώτος (απαντά): «… Ορισμένες διατυπώσεις είναι περιορισμένης σημασίας π.χ. για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Μετά χαράς να το αντιμετωπίσουμε και να καταλήξουμε σε κάποιο έντιμο συμβιβασμό».

Τα κείμενα που διέρρευσαν οι δανειστές δείχνουν μια πανικόβλητη κυβέρνηση να εκλιπαρεί το ΔΝΤ για μια υπογραφή για το αξιόχρεο της χώρας και να είναι διατεθειμένη να νομοθετήσει εκ νέου για την παράταση επ’ αόριστο της αναστολής των συλλογικών διαπραγματεύσεων για το σκοπό αυτό. Μια κυβέρνηση που δεν πήγε να διαπραγματευτεί το χρέος, αλλά να πάρει μια την υπογραφή του ΔΝΤ για το αξιόχρεο με σκοπό να μπει η χώρα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και να βολευτούν οι τραπεζίτες. Μόλις αυτό δεν έγινε κατορθωτό ανέκρουσαν πρύμναν.

Το ερώτημα είναι γιατί οι δανειστές έσπευσαν να εκθέσουν μια κυβέρνηση που τους κάνει όλα τα χατίρια και μάλιστα με τόσο άγαρμπο και επιθετικό τρόπο. Ο λόγος είναι ότι δεν μπορούν να πάρουν το βάρος για ένα πιθανό ναυάγιο του ελληνικού προγράμματος από πιθανή αποχώρηση του ΔΝΤ, το βάρος πρέπει να πέσει στην ελληνική πλευρά. Αυτό εξυπηρετούν οι διαρροές. Η κυβέρνηση από την άλλη μετά και την ψήφιση των μέτρων και το ναυάγιο για το χρέος είναι έρμαιο στα χέρια των δανειστών. Για αυτό και είναι διατεθειμένη να κάνει τα πάντα απλά για να κλείσει η αξιολόγηση και να εκταμιευθεί η δόση.

Αυτό που εκτιμώ είναι ότι θα την πληρώσει για μια ακόμη φορά ο κόσμος γιατί θα απαιτηθούν και νέα μέτρα για να κλείσει το θέμα της εκταμίευσης της δόσης. Είναι κρίμα να περνάει η κοινωνία αυτό το Γολγοθά τη στιγμή που οι αλλαγές που έχουν δρομολογηθεί στην ΕΕ δεν είναι δυνατόν να συμπεριλάβουν την Ελλάδα στην πρώτη ταχύτητα. Οι εξελίξεις στην ΕΕ και η πορεία της κρίσης επιβάλλουν πλέον την ανάγκη για δραστικές λύσεις ακόμα και αν έχουν κόστος. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να ανεχόμαστε τον κ. Τσίπρα να μας πουλάει φύκια για μεταξωτές γραβάτες.

Ν. Στραβελάκης (λέκτορας Οικονομικών), «Φύκια για μεταξωτές γραβάτες»