Η Ένωση Ελλήνων Φυσικών (εφεξής ΕΕΦ), στα τέλη του 2018 εξέδωσε ένα ολότελα αντιεπιστημονικό βιβλίο με τίτλο «Ο συμπαντικός ηθοποιός», περί «κβαντικού θεάτρου», με ινδικούς διαλογισμούς, οραματισμούς, ασκησολόγια ζωδίων, τσάκρα κλπ. κ.λπ., το οποίο αποτέλεσε την αφορμή να γράψουμε το άρθρο στο alfavita.gr (30/12/2018) το άρθρο μας με το ερώτημα «Ένωση Ελλήνων Φυσικών με μέντιουμ και ινδικούς διαλογισμούς;».
Τα δημοσιεύατε του Τύπου που ακολούθησαν και κυρίως οι τοποθετήσεις των καθ’
ύλην αρμοδίων πανεπιστημίων, καθηγητών, επιστημονικών εταιρειών, ενώσεων αλλά και
του υπουργού Παιδείας κατέδειξαν ότι η έκδοση και η προώθηση ενός αντιεπιστημονικού
βιβλίου από μια Ένωση που δραστηριοποιείται εντός του εκπαιδευτικού συστήματος αποτελεί
την «κορυφή του παγόβουνου» μιας μακρόχρονης προσπάθειας εμβάθυνσης στην «κοινωνία
της ψευδοεπιστήμης».
Δυστυχώς ακόμα και σήμερα, σε μια εποχή του υποτιθέμενου θριάμβου της επιστήμης,
καταδεικνύεται με δραματικό τρόπο ότι πολλοί άνθρωποι βγαίνοντας από το εκπαιδευτικό
σύστημα, παραδίδονται χωρίς αντίσταση στις πιο ακραίες μορφές ανορθολογισμού και
παραεπιστήμης (βλ. «Όψεις της “λαϊκής μεταφυσικής” και του αποκρυφισμού», 25/11/2017,
alfavita.gr).
Στο άρθρο μας αυτό ενώνουμε τις γνωστές σε εμάς αποφάσεις της επιστημονικής
κοινότητας, τις αντιδράσεις της ΕΕΦ καθώς και ελάχιστα απ’ όσα διαβάσαμε στον έντυπο
και ηλεκτρονικό Τύπο.
«Kαθίκια αριστεροί» και «αριστερίστικες
απόψεις»
1. Η «Εφ. Συν» στο άρθρο-έρευνα «Η ψευδοεπιστήμη συναντά την Ακροδεξιά. Ελλάς
Ελλήνων Μεταφυσικών», 16/02, μεταφέρονται ορισμένες λυπηρές αντιδράσεως
του Α’ αντιπροέδρου της ΕΕΦ ο οποίος σύμφωνα με την εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια»
(Απρίλιος 2015), πιστεύει ότι «Η θεολογία είναι πολύ πιο μπροστά από τη φυσική επιστήμη
σε πολλά πράγματα»
[βλ. https://www.facebook.com/OrthodoxiAlitheia/p]
Πρόκειται για σχόλιά του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (με κεφαλαία γράμματα)
έως εξής: «ΑΚΗ ΣΤΑ ΑΛΗΘΕΙΑ ΣΚΟΤΑΔΙΣΤΕΣ .. ΖΗΤΑΝΕ ΝΑ ΚΑΨΟΥΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ
ΜΑΣ! ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΚΑΘΙΚΙΑ ΑΡΙΣΤ..ΟΙ!!!! ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΑΕΙ ΜΕ ΤΙΣ ΙΔΕΕΣ
ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΠΙΣΩ.! ΕΙΝΑΙ ΚΡΙΜΑ ΓΙΑΤΙ ΕΧΟΥΜΕ ΣΕ ΝΕΑ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ.
ΕΚΦΡΑΖΟΜΕΝΟ ΟΧΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΚΑΦΡΟΥΣ…!!». «ΠΡΟΒΛΗΜΑ SEX ΥPΑΡΧΕΙ! AN
TO ΛΥΣΟΥΝ ΜΙΛΑΜΕ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ». «ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ ΚΑΙ ΒΛΑΜΕΝΟΙ».
2. Έτερο μέλος της διοίκησης της ΕΕΦ που όπως αναφέρεται είναι πολιτικό στέλεχος
της Νέας Δημοκρατίας που «Συμμετέχει στην επιτροπή Παιδείας έρευνας και θρησκευμάτων
της ΝΔ», με τηλεοπτικές εμφανίσεις και αρθογραφία σε νεοφιλελεύθερο δίκτυο,
αλλά και συνεντεύξεις, έκανε απερίγραπτα σχόλια στα κοινωνικά δίκτυα τα οποία
στην συνέχεια μέσα στην γενικότερη κριτική τα ακύρωσε και έτσι δεν υπάρχει και λόγος
παράθεσής τους.
3. Στο άρθρο «Διαμάχη για επιστήμη και ψευδοεπιστήμη» της Λίνας Γιαννάρου (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,
20/03), μεταξύ άλλων, αναγράφεται:
«Ο αντιπρόεδρος της ΕΕΦ Παναγιώτης Φιλντίσης, μιλώντας
στην “Κ”, έκανε λόγο για “αριστερίστικες απόψεις” που θέλουν να “ρίξουν βιβλία
στην πυρά”. “Πιστεύουμε στη σχέση επιστήμης και τέχνης και εκδώσαμε το βιβλίο
χωρίς να το υιοθετούμε απόλυτα”, τόνισε. “Όταν εμείς έχουμε εκλαϊκεύσει την επιστήμη
αυτή τη στιγμή σε 150.000 παιδιά και έχουμε επιμορφώσει χιλιάδες καθηγητές, δεν
δεχόμαστε κανέναν να αμφισβητεί τη στήριξή μας στην επιστημονικότατα”».
Η Φυσική ενάντια στην παραφυσική
1. Σε ανακοίνωση (10/01) της Ελληνικής Εταιρείας Φυσικής για την Επιστήμη και
την Εκπαίδευση (ΕΕΦΕΕ) με τίτλο «…”κβαντική μαγεία;” Και άλλα» αναγράφεται:
«Μετά την έκδοση βιβλίου περί “…ψηφιδωτού όντος”, την υπογραφή βεβαίωσης για την “…εφεύρεση του αεικίνητου” και τη δημοσίευση σε περιοδικό τους «άρθρου» με το οποίο “…ανατρέπεται όλη η φυσική”, τώρα υποστηρίζεται
“…η κβαντική επιστήμη του θεάτρου” με την έκδοση βιβλίου. Ανάλογης ελαφρότητας είναι και η
αντιμετώπιση της εκπαίδευσης με την οργάνωση -αζημίως- επιμορφώσεων επί “…παντός επιστητού” και εκδηλώσεων για
μαθητές (!) με “…φυσική που μαγεύει”, “…κβαντικές
αναπαραστάσεις” και εργαστηριακά πειράματα από εκπαιδευτικούς ΠΕ05, αζημίως
πάντα (…). Όμως, δεν φτάνουν αυτά. Σε ευρύτατες και με πάρα πολλούς συνομιλητές
συζητήσεις που γίνονται σε σχετικά sites –με ευτυχώς καταδικαστικά σχόλια,
γενικά, για τα παραπάνω «φαινόμενα» – οι βασικοί υπεύθυνοι αντιδρούν με ύβρεις και
απειλές …».
[βλ. http://physicsmentor.gr/?p=917].
2. Η Συνέλευση του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ, στις 4/02, εξέδωσε μια απόφαση
υπεράσπισης της Λογικής:
«Οι φοιτητές και καθηγητές του Τμήματος Φυσικής παρακολουθούν
τις τελευταίες εβδομάδες τις δημόσιες τοποθετήσεις «επίτιμων» μελών και εκπροσώπων
ιστορικού επιστημονικού σωματείου, οι οποίες ξεπερνώντας κατά πολύ τα όρια της όποιας
δεοντολογίας, αντί να δίνουν απαντήσεις σε ερωτήματα που τίθενται, καταλήγουν σε
μειωτικές αναφορές και χαρακτηρισμούς προς φοιτητές και εκπαιδευτικούς Φυσικής και
Φυσικών Επιστημών με αποκορύφωμα τις πρόσφατες εκβιαστικές απειλές για αποστολή
εξωδίκων εναντίον προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών του Τμήματός μας.
» Το φαινόμενο αυτό, αρκούντως νοσηρό από μόνο του, δυστυχώς
δεν είναι το μόνο που έχει προβληματίσει το Τμήμα Φυσικής για τα «επιστημονικά»
χαρακτηριστικά σειράς δραστηριοτήτων των εκπροσώπων του εν λόγω σωματείου τα τελευταία
χρόνια. Αποτελεί όμως την αφορμή για την πλέον κατηγορηματική και καταδικαστική
έκφραση από την πλευρά του μεγαλύτερου Τμήματος Φυσικής της χώρας στα κάθε μορφής
φαινόμενα προβολής και υποστήριξης ψευδο-επιστημονικών απόψεων και πρακτικών, ειδικώς
δε, όταν αυτά προέρχονται από άτομα που εμφιλοχωρούν σε επιστημονικά σωματεία και
υπονομεύουν μέσω αυτών τον ευαίσθητο χώρο της εκπαίδευσης και, τελικώς, την σημασία
και το κύρος της επιστήμης.
» Το Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ, με την σημερινή
του Απόφαση, καλεί κατ’ αρχήν τα Τμήματα Φυσικής και των άλλων Πανεπιστημίων της
χώρας, στην συνέχεια τους επιστημονικούς φορείς και ενώσεις και, τέλος τα Υπουργεία
Παιδείας και Έρευνας και Τεχνολογίας, να μην στέκονται πλέον απαθείς απέναντι στην
προβολή και υποστήριξη ψευδο-επιστημονικών απόψεων και πρακτικών αλλά να προστατεύουν
σταθερά το κύρος και τη σημασία της επιστημονικής γνώσης, της επιστημονικής έρευνας
και της επιστημονικής εκπαίδευσης».
[βλ. http://micro-kosmos.uoa.gr/gr/announcments/pdf/apofasi_tmimatos_Fysikis_EKPA.pdf].
3. Ο Μανώλης Πλειώνης, διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, στην
έρευνα του δημοσιογράφου Κώστα Ζαφειρόπουλου για την «Εφ.Συν.», 16/02, με τίτλο
«Η ψευδοεπιστήμη συναντά την Ακροδεξιά, Ελλάς Ελλήνων Μεταφυσικών» υποστήριξε
ότι
«Η σύγχρονη επιστήμη, πνευματικό παιδί της Αναγέννησης,
με όπλο τον ορθό λόγο και την επιστημονική μέθοδο, αγωνίζεται σε πολλά μέρη του
πλανήτη, ακόμα και στις οικονομικές μητροπόλεις, να “επιβιώσει” ως αξιακή αναφορά
μέσα σε ένα βολικό και αναπαραγόμενο περιβάλλον ψευδοεπιστήμης, συνωμοσιολογίας
και μεταφυσικής. Η ημιμάθεια, η συνωμοσιολογία, οι δεισιδαιμονίες και οι φοβίες
δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ευκόλως καθοδηγούμενους και χειραγωγούμενους πολίτες»
4. Το άρθρο του Νίκου Μάστορα στο ΕΘΝΟΣ (19/02) «Απίστευτος εμφύλιος
στους φυσικούς με …αφύσικες καταγγελίες – Ο κβαντικός μέντορας, το αθάνατο DNA των
Ελλήνων και 50.000 μαθητές που τραβάνε τα μιλιά τους…» περιέχει συνέντευξη του
κ. Γιώργου Καλκάνη:
«Ο καθηγητής Φυσικής Γιώργος Καλκάνης, που έφερε τους διαγωνισμούς
στην Ελλάδα, λέει στο “Έθνος” ότι “δεν πρέπει να προκαλείται σύγχυση από διπλές
διαδικασίες σε χιλιάδες μαθητές, ούτε να γίνονται διαγωνισμοί ώστε να κάνουμε εμπόριο”.
Τι εννοεί; Ίσως αυτό που περιγράφει σε σχετική επιστολή προς τον υπουργό Παιδείας
άλλη φυσικός: «Η ΕΕΦ και τα μέλη της, εκτός από τους υβριστικούς χαρακτηρισμούς
για την Εταιρεία Φυσικής, το Τμήμα Φυσικής και όποιον τολμήσει να σχολιάσει κάτι
αρνητικό για τις μεταφυσικές δραστηριότητές τους (έκδοση “επιστημονικού” περιοδικού
με άρθρα που “ανατρέπουν όλη τη Φυσική”, έκδοση και προώθηση βιβλίων περί κβαντικής
θεωρίας του θεάτρου με διαλογισμό για ξεκλείδωνα των τσάκρα, επικύρωση εφευρέσεων
τύπου αεικίνητου, ιδέες περί υπεροχής του ελληνικού DNA...), εκδίδουν και πουλάνε
βιβλίο “προετοιμασίας για τους διαγωνισμούς” για το οποίο ενημερώνουν με mail τους
μαθητές, ανακοινώνουν τη δράση “Μαθαίνω κι έξω από την τάξη”, όπου με 120 ευρώ ο
μαθητής δημοτικού (για το γυμνάσιο και το λύκειο ανεβαίνει η τιμή) προετοιμάζεται
για τους διαγωνισμούς Φυσικής 2019 “χτίζοντας τα θεμέλια για την επιτυχή συμμετοχή
του σε αυτούς”, όπως υπόσχονται (...) και οι ενέργειές τους δεν έχουν τελειωμό”»
[βλ. https://www.ethnos.gr/ellada/22513_apisteytos-emfylios-stoys-fysikoys-me-afysikes-kataggelies].
5. Στις 19/02 ο Λουκάς
Βλάχος, καθηγητής αστροφυσικής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, στάθηκε ιδιαίτερα
επικριτικά στο λογαριασμό του στο facebook με αφορμή μία διάλεξη του συνάδελφού του και διατελέσαντα επίκουρο καθηγητή
του ΕΚΠΑ κ. Μάνου Δανέζη:
«Η δημόσια βιβλιοθήκη Λιβαδειάς διοργάνωσε πέρυσι τέτοια
εποχή την παρακάτω διάλεξη και όλοι, λέει η τοπική εφημερίδα, έφυγαν μαγεμένοι από
τον ομιλητή. Ο ομιλητής εκμεταλλεύεται την επιστημονική αγραμματοσύνη του κοινού
της πόλης που μεγάλωσα. τους στήνει απέναντι και τους βομβαρδίζει με προσωπικές
του ιδεοληψίες. Πιθανά μια ομιλία για τα επιτεύγματα της επιστήμης δεν θα ενδιέφερε
ιδιαίτερα κανέναν πιστεύω. Ακούστε πόσα όμορφα πράγματα έμαθαν οι συμπολίτες μου
πέρυσι τέτοιο καιρό».
Το σχόλιό του ο κ. Βλάχος το συνοδεύει με το σχετικό δημόσια αναρτημένο βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=DhCKI6aziVk&fbclid=IwAR2Dyp4Ino9U7CtCs88xy4YE7uRydZ6VAMxpLXUwrgqeow1b_YlEqvBkKQY
6. Ο καθηγητής κβαντομηχανικής και σπουδαίος πανεπιστημιακός δάσκαλος Στέφανος
Τραχανάς, συγγραφέας, μεταξύ άλλων, του εξαιρετικού βιβλίου «Το φάντασμα της
όπερας»
[Πανεπιστημιακές Εκδόσεις
Κρήτης, Ηράκλειο, 2016:
«Η κυριαρχία του ανορθολογισμού και της παραεπιστήμης στον δημόσιο χώρο είναι
επίσης αναμφισβήτητη, όπως προκύπτει από τη μαζική απήχηση σχετικών τηλεοπτικών
εκπομπών αλλά και πληθώρας ομοειδών εντύπων πάσης φύσεως που συγκροτούν από μόνα
τους έναν παράλληλο κόσμο τον οποίο η “επίσημη κοινωνία” απλώς αρνείται να αντικρίσει.
Είναι μία από τις σκοτεινές πλευρές της» (σ. 110)],
σε μια άκρως ενδιαφέρουσα δισέλιδη συνέντευξή του, στις 2-3/03, στις «Μηχανές
του Νού» του Σπύρου Μανουσέλη στην «Εφ.Συν.» με θέμα «Πως το φυσικό παρεισφρέει
στη… φυσική» υποστήριξε ότι:
«η εγκατάλειψη από το εκπαιδευτικό σύστημα – όχι μόνο το δικό μας –της βασική
υποχρέωσης που είχε θέσει ο Διαφωτισμός και η μεγάλη παράδοση του ευρωπαϊκού ουμανισμού
για την εκπαίδευση: Να διδάσκεται η επιστήμη όχι μόνο ως χρήσιμη γνώση αλλά και
ως απελευθερωτική δύναμη του ανθρώπου. Να τον προφυλάσσει από τις δεισιδαιμονίες
και τις προλήψεις, όπως ονειρεύτηκε τον κοινωνικό ρόλο της επιστήμης ο Ρήγας Φεραίος,
όταν έγραφε το “Φυσικής Απάνθισμα”. Που να ήξερε…».
Για τον σημερινό πρόεδρο της ΕΕΦ που όπως επισήμανε ο συντάκτης της εφημερίδας
«κομίζει “επιστημονικές αποδείξεις” για την ύπαρξη του Θεού και της αθανασίας της
ψυχής… και επικαλείται την κβαντομηχανική», ο κ. Στέφανος Τραχανάς, στην ίδια συνέντευξη,
δήλωσε και τα εξής:
«Αν ο πρόεδρος της ΕΕΦ δεν ήταν …πρόεδρος ή μέλος του ΔΣ
της Ένωσης, τότε θα είχε κάθε δικαίωμα να υπερασπίζεται και να διαδίδει τέτοιες
απόψεις. Και μπορεί να το κάνει με μεγάλη αποτελεσματικότητα, γιατί είναι ένας πολύ
επιτυχημένος επαγγελματίας σε αυτόν τον τομέα»
[βλ. https://www.efsyn.gr/epistimi/mihanes-toy-noy/185623_pos-yperfysiko-pareisfreei-sti-fysiki].
7. Ο καθηγητής Γεώργιος Τόμπρας, πρόεδρος του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ
και πρόεδρος της ΕΕΦΕΕ σε ένα βαρυσήμαντο άρθρο στο ΒΗΜΑ της Κυριακής (3/03) με
τον τίτλο «Όταν η ψευδοεπιστήμη διεκδικεί κοινωνικό ρόλο…» τονίζει ότι:
«Αποτελεί σοβαρή ευθύνη των θεσμικών φορέων της οργανωμένη
κοινωνίας η ανάδειξη της οξείας του ορθολογισμού και της επιστημονικής γνώσης απέναντι
στην διάδοση της ψευδοεπιστήμης και έχει ιδιαίτερη βαρύτητα η επισήμανση προς όλους
μας ότι το σχολείο υπάρχει για να υπενθυμίζει τη θεμελιώδη διαφορά μεταξύ της επιστημονικής
γνώσης και της δήθεν αποκάλυψης νέων ιδεών, όπως και η θεμελιώδη διάκριση μεταξύ
του αληθινού και του προσφυώς πιθανολογούμενου»
και κρούει τον «κώδωνα του
κινδύνου»:
«Οι φορείς της ψευδοεπιστήμης με όλες τις μορφές της θα
πρέπει να παραμένουν μακριά από το χώρο της εκπαίδευσης. Αλλά αυτό αποτελεί ευθύνη
της πολιτείας»
[βλ. http://micro-kosmos.uoa.gr/gr/announcments/pdf/synenteuxi_Tobras.pdf].
8. Στις 8/03 η σελίδα «Μηχανές του Νου» του Σπ. Μανουσέλη στην «Εφ.Συν»
σημείωνε: «Η απόρριψη της εξελικτικής επιστήμης από τους (υπερ-)φυσικούς σκοταδιστές»
στηλιτεύει τις αντιεξελικτικές δοξασίες του προέδρου της ΕΕΦ «με τη συμβολή δύο γνωστών και καταξιωμένων Ελλήνων
βιολόγων, του Λευτέρη Ζούρου και του Μάνου Παπαδάκη».
Ο Λευτέρη Ζούρος λοιπόν διατύπωσε μια ρηξικέλευθη άποψη:
«Όταν κάποιος απορρίπτει τη θεωρία της εξέλιξης επειδή δεν μπορεί, υποτίθεται,
να εξηγήσει κάποιες παρατηρήσεις, ισχυρίζεται ότι αυτό το κάνει πατώντας σε επιστημονικά
κριτήρια, όμως ποτέ δεν μπαίνει στον κόπο να υποδείξει εύλογες εναλλακτικές ερμηνείες
που να επιδέχονται επιστημονικό έλεγχο. Έτσι ο επιστημονισμός του παραμένει κουτσός.
Ουσιαστικά δεν πρόκειται για επιστήμη. Πρόκειται, αντίθετα, για το δόγμα «δεν γνωρίζω,
άρα ο Θεός», που φυσικά είναι πανάρχαιο. Αν υποκύπταμε σε αυτό το δόγμα θα πιστεύαμε
ακόμα ότι ο κεραυνός προέρχεται από τον Δία. Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για
μια μειονότητα φυσικών και σίγουρα όχι για αυτούς που έχουν μια ζώσα σχέση με την
επιστήμη. Οι δεύτεροι μιλούν για τον νόμο της απροσδιοριστίας και για τη θεωρία
του χάους, τα οποία ερμηνεύονται επιτυχώς ως εγγενείς ιδιότητες του φυσικού κόσμου
και όχι ως απόρροια υπερφυσικών δυνάμεων. Και ας μην ξεχνάμε ότι κάποιοι κορυφαίοι
φυσικοί έχουν κάνει θεμελιώδεις προσφορές στη θεωρία της εξέλιξης».
Ο βιολόγος-γενετιστής Μάνος Παπαδάκης που υπήρξε πρόεδρος της Πανελλήνιας
Ένωσης Βιοεπιστημόνων (ΠΕΒ) και του Συνδέσμου Ιατρικών Γενετιστών Ελλάδας, έκανε
την εξής ενδιαφέρουσα τοποθέτηση:
«Το ανεπίτρεπτο και πρωτοφανές φαινόμενο της χορηγίας θεσμικής και επικοινωνιακής
στήριξης ψευδοεπιστημονικών “γνώσεων” από το προεδρείο ενός ιστορικού επιστημονικού
φορέα όπως η Ένωσης Ελλήνων Φυσικών αποτελεί ένα πολλαπλό ατόπημα που προσβάλλει
τον επιστημονικό μας πολιτισμό (…) Η αποσιώπηση στον εκλαϊκευτικό λόγο του κ. Θεοδοσίου
της επικρατούσας και αποδεκτής εξελικτικής θεωρίας (που διδάσκεται στα 7 πανεπιστημιακά
τμήματα της χώρας και υποστηρίζεται από την Ακαδημία) αποτελεί θεσμική στρέβλωση
που γεννά μόνο παραπληροφόρηση, δεδομένου ότι η “άλλη” δήθεν εναλλακτική άποψη που
προβάλλει στερείται στοιχειώδη επιστημονική τεκμηρίωση» και προσέθεσε: «πιστεύω
ότι μόνο η συστηματική επιστημονική κριτική μπορεί α αποτρέψει τη διάδοση τέτοιων
ψευδοεπιστημονικών απόψεων»
9. Η Ελληνική Εταιρεία Σχετικότητας, Βαρύτητας και Κοσμολογίας, η Ελληνική
Αστρονομική Εταιρεία και η Ελληνική Εταιρεία Σπουδών Φυσικής Υψηλών Ενεργειών
προχώρησαν, στις 8/03, σε μια κοινή ανακοίνωση:
«Η Ελληνική Εταιρεία Σχετικότητας, Βαρύτητας και Κοσμολογίας, η Ελληνική
Αστρονομική Εταιρεία και η Ελληνική Εταιρεία Σπουδών Φυσικής Υψηλών Ενεργειών,
οι οποίες αποτελούν τους επιστημονικούς φορείς των Ελλήνων Πανεπιστημιακών και Ερευνητών
που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στους ανωτέρω χώρους, έχουν ως σκοπό, εκτός
των άλλων, και την υπεύθυνη ενημέρωση της κοινής γνώμης, επί των θεμάτων που άπτονται
των επιστημονικών περιοχών τους.
» Θέλοντας να υποστηρίξουμε όσο πιο πιστά γίνεται τους σκοπούς των Εταιρειών
μας, δεν μπορούμε να μείνουμε αμέτοχοι, καθώς παρακολουθούμε τα όσα συμβαίνουν το
τελευταίο διάστημα στο χώρο της Φυσικής Επιστήμης στην Ελλάδα και αφορούν ιστορικό
σωματείο του χώρου, το οποίο μάλιστα εκπροσωπεί του Έλληνες φυσικούς στην αντίστοιχη
Ευρωπαϊκή Ένωση Φυσικής.
» Ως επιστημονικές Εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της Φυσικής οφείλουμε
να επισημάνουμε τα επανειλημμένα περιστατικά προβολής και προώθησης (μέσω έκδοσης
βιβλίων και εκδηλώσεων) ψευδο-επιστημονικών απόψεων από ορισμένους εκπροσώπους και
προβεβλημένα μέλη του συγκεκριμένου σωματείου. Καλούμε όλους τους Φυσικούς,
αλλά και το ευρύτερο κοινό που δείχνει ενδιαφέρον για την επιστήμη, να είναι ιδιαίτερα
επιφυλακτικοί απέναντι στους κάθε λογής “Συμπαντικούς” και “Κβαντικούς” νεολογισμούς
που προωθούνται κατά αυτόν τον τρόπο.
» Επίσης να είναι προσεκτικοί απέναντι σε αυτούς που πουλάνε “κβαντικές” μεθόδους
για πάσα νόσο και χρεώνουν εξωφρενικά ποσά για σχετικά σεμινάρια. Όλες αυτές
οι θεωρίες βρίσκονται στον χώρο της ψευδο-επιστήμης και είναι ανεπίτρεπτο να ενδύονται
με τον μανδύα της επιστημονικότητας υπό την αιγίδα ιστορικών σωματείων που σκοπός
τους είναι να προωθήσουν την Επιστήμη της Φυσικής και απευθύνονται κυρίως σε μαθητές
και εκπαιδευτικούς, διότι η σύγχυση που δημιουργείται είναι μεγάλη.
» Ακόμη, καλούμε τα τμήματα Φυσικής των Ελληνικών Πανεπιστημίων, όπως επίσης
και τις άλλες επιστημονικές ενώσεις και τους επιστημονικούς φορείς που θεραπεύουν
την Φυσική, να καταδικάσουν αυτά τα φαινόμενα και εμπράκτως να απομονώσουν όσους
προωθούν αυτές τις αντιεπιστημονικές θέσεις και συμπεριφορές. Οφείλουμε, ως
φορείς της Επιστήμης, να προστατεύσουμε την κοινή γνώμη από αυτά τα φαινόμενα»
10. Στις 12/03 διαβάσαμε στον ιστότοπο της «Εφ.Συν» ότι η ΕΕΦ απέστειλε εξώδικη
διαμαρτυρία στην εφημερίδα αυτή με αφορμή το άρθρο της «H ψευδοεπιστήμη συναντά
την Ακροδεξιά Ελλάς Ελλήνων Μεταφυσικών»:
«Στο εξώδικο ζητείται να αναγραφεί από την εφημερίδα μας το εξής: "Η Εφημερίδα
των Συντακτών δηλώνει ότι δεν είχε την πρόθεση να παραβεί τις διατάξεις νόμου, ούτε
να προσβάλει την προσωπικότητα, τη φήμη, την τιμή και την υπόληψη όλων των ανωτέρω
και για τον λόγο αυτό προβαίνει στην παρούσα δημοσίευση-αποκατάσταση, ως ανάκληση
του προσβλητικού περιεχομένου τού ως άνω
δημοσιεύματός μας για την Ένωση Ελλήνων Φυσικών και τους εκπροσώπους και μέλη της”».
Η απάντηση του Συντάκτη της
εφημερίδας συμπυκνώνει τα νοήματα: «Η επέλαση της μεταφυσικής, μέσα από “επίσημους
θεσμούς”, λειτουργούσε για χρόνια με την ανοχή μέρους της επιστημονικής κοινότητας.
Το αποκαλυπτικό δημοσίευμά μας (όπως και πλήθος άλλων που ακολούθησαν σε εφημερίδες
και ενημερωτικές ιστοσελίδες) ανέδειξε γεγονότα, όχι καταγγελίες. Κανένα από αυτά
τα γεγονότα δεν αμφισβητούνται από την εξώδικη επιστολή.
» Οι καταδικαστικές ανακοινώσεις
των μεγαλύτερων Τμημάτων Φυσικής της χώρας, οι επίσημες τοποθετήσεις μερικών από
τους πιο διακεκριμένους φυσικούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Νανόπουλος, Πλειώνης,
Τραχανάς κ.ά.) δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφισβήτησης των πραγματικών γεγονότων.
Οι προσβολές (σ.σ. «καθίκια αριστεροί»), τα τσάκρα, οι συσκευές άπειρης ενέργειας,
τα ψηφιδωτά όντα, η μεταβλητή ταχύτητα του φωτός, οι κβαντικοί μέντορες ζωής, η
εγγραφή μελών που δεν έχουν καν πτυχίο φυσικού ή φυσικών επιστημών σε μια επιστημονική
ιστορική ένωση και η αναφορά στο «αθάνατο ελληνικό DNA» προσβάλλουν την εκπαίδευση
και την επιστήμη».
11. Στις 14/03 με δημόσια ανακοίνωσή τους παραιτήθηκαν
3 μέλη του ΔΣ της ΕΕΦ:
«Με μεγάλη απογοήτευση διαπιστώνουμε
πως η Ένωση Ελλήνων Φυσικών, την οποία με αγάπη και μεράκι υπηρετήσαμε εδώ και αρκετά
χρόνια, έχει παρεκκλίνει κατά πολύ από τον σκοπό και το θεσμικό της χρέος, τη διάδοση
της Φυσικής, της επιστημονικής αλήθειας και του ορθολογικού τρόπου σκέψης.
» Ο ευτελισμός της επιστήμης μας στον βωμό
της προβολής και του κέρδους, η επίμονη στήριξη «κβαντικών ηθοποιών» και λοιπών
“επιστημόνων”, η οργάνωση επικερδών σεμιναρίων επί παντός επιστητού και εκδηλώσεων
ξένων προς τη Φυσική, η απρεπέστατη στάση εκπροσώπων του ΔΣ απέναντι σε συναδέλφους
και η πολιτικοποίηση της κριτικής πλήγωσαν θανάσιμα το ιστορικό μας Σωματείο και
υπέσκαψαν το όποιο σημαντικό έργο έχει προσφέρει έως τώρα.
»Τα τελευταία χρόνια, ο καθένας μας από το
δικό του μετερίζι και όσο του αναλογούσε, παλέψαμε με ήθος και σοβαρότητα προκειμένου
να εξαλειφθούν τα όποια μελανά σημεία και να επαναπροσδιοριστεί ο ρόλος της ΕΕΦ
στην κοινωνία και την επιστήμη. Δυστυχώς όμως οι προσπάθειές μας βρήκαν αξεπέραστα
τείχη.
»Το Προεδρείο του ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών
όχι απλά δεν συμμερίζεται τις επισημάνσεις μας αλλά δείχνει να μην παραδέχεται καν
τα λάθη του και να μην αντιλαμβάνεται την κρισιμότητά τους. Η κοντόφθαλμη, παράλογη
και πολλές φορές απαθής αυτή στάση οδηγούν την πορεία που ακολουθεί η ΕΕΦ προς τον
γκρεμό, συμπαρασύροντας δυστυχώς και τις προσδοκίες όλων μας, ιδίως των νέων συναδέλφων»
[βλ. http://micro-kosmos.uoa.gr/gr/announcments/pdf/epistoli_paraitisis.pdf].
12. Οι «Μηχανές του Νου» του Σπύρου Μανουσέλη και
της «Εφ.Συν», στις 16-17/03 στο επίκαιρο θέμα «Η ψευδοεπιστήμη ως απειλή για
τη δημοκρατία της γνώσης», ανέφεραν:
«Πώς διαμορφώνεται στις μέρες μας και
από ποιους η δημόσια εικόνα της επιστήμης; Πόσο επαρκώς ενημερωμένοι είναι οι μη
ειδικοί πολίτες για τις πραγματικές δυνατότητες ή για τις απειλές που προκύπτουν
από τη βασική επιστημονική έρευνα και τις τεχνολογικές εφαρμογές της;
» Η απάντηση σε αυτά τα πολύ
επίκαιρα ερωτήματα σχετίζεται άμεσα με την ευκολία διάδοσης ψευδοεπιστημονικών ειδήσεων.
Ως παράδειγμα διάδοσης στον τόπο μας τέτοιων ψευδοεπιστημονικών πληροφοριών αναφέραμε,
στα προηγούμενα άρθρα μας, τις απόψεις που διατυπώνονται δημόσια από επιφανή στελέχη
της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ).
» Με τη βοήθεια κορυφαίων
Ελλήνων ειδικών δείξαμε ότι πρόκειται για προσωπικές δοξασίες που, μολονότι είναι
επιστημονικά ανυπόστατες, δημιουργούν μια εντελώς παραπλανητική εικόνα της επιστήμης: μια τέτοια ανακριβής εικόνα είναι αναμενόμενη
από επιστημονικά αδαείς, αλλά όχι από φυσικούς επιστήμονες που, επιπλέον, εκπροσωπούν
επιστημονικούς συνεταιρισμούς. Αντί, όμως, να υπερασπιστούν με επιστημονικά επιχειρήματα
την αξιοπιστία τους, τα άτομα αυτά απειλούν να καταφύγουν στη Δικαιοσύνη: μια εξόφθαλμα
αντιεπιστημονική και δόλια πρακτική που μας αποκαλύπτει την ένδεια των επιχειρημάτων
τους.
» Μήπως υιοθετούμε μια κοντόφθαλμη και ανελεύθερη στάση όταν ασκούμε σφοδρότατη
κριτική στις αντιεπιστημονικές απόψεις του προέδρου και πολλών στελεχών του Διοικητικού
Συμβουλίου της σημερινής ΕΕΦ; Η απάντηση είναι ένα κατηγορηματικό όχι! Δεν
οφείλουμε εμείς να απολογηθούμε για την ψευδοεπιστημονική προπαγάνδα και τις θεοκρατικές-πνευματοκρατικές
«εξηγήσεις» της κοσμικής δημιουργίας και της προέλευσης της ζωής που διατυπώνονται
ανερυθρίαστα από τον Ευστράτιο Θεοδοσίου, αστροφυσικό και πρόεδρο της ΕΕΦ.
»Το γεγονός ότι αυτές οι απόψεις διατυπώθηκαν -χωρίς κάποιον στοιχειώδη επιστημονικό
αντίλογο- στο πλαίσιο μιας υποτίθεται εκλαϊκευτικής επιστημονικής εκπομπής στη δημόσια
τηλεόραση (!) και όχι σε κάποιο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό επιβεβαιώνει επαρκώς
τη διάγνωσή μας ότι πρόκειται μόνο για ψευδοεπιστημονική προπαγάνδα και μάλιστα
του χειρίστου είδους (επιστημονικοφανής δημιουργισμός). Γεγονός που, με τη σειρά
του, γεννά πολλές και εύλογες απορίες σχετικά με το επίπεδο της επιστημονικής ενημέρωσης
που υιοθετείται στον τόπο μας από την ερτ3.
» Διότι βέβαια αν οι απόψεις που προβάλλονται από αυτές τις τηλεοπτικές εκπομπές
της δημόσιας τηλεόρασης ήταν όντως ευρέως αποδεκτές από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα,
τότε θα έπρεπε να απορριφθούν, ως ανεπαρκώς τεκμηριωμένες, σπουδαίες επιστημονικές
θεωρίες, όπως π.χ. αυτές του σύγχρονου δαρβινισμού ή της συνθετικής εξελικτικής
θεωρίας και να ξαναγραφτούν όλα τα σχετικά πανεπιστημιακά συγγράμματα. Στην πραγματικότητα,
χρειάζεται μόνο να αλλάξουμε... τηλεοπτικό κανάλι!»
13. Στις 22/03 ανάμεσα στην αντιπαράθεση μεταξύ φυσικής και ψευδο-φυσικής που έχει
αρχίσει να «φουντώνει» παρεμβαίνει συλλογικό όργανο φοιτητών. Το ομόφωνο Ψήφισμα
της Γενικής Συνέλευσης ΦΣ Φυσικού ΕΚΠΑ είναι αποκαλυπτικό και μιλάει ακόμα και για «ψεκασμένους
της ΕΕΦ»:
«Τους τελευταίους μήνες ο Φοιτητικός Σύλλογος έγινε μάρτυρας των εκβιαστικών
κι εκφοβιστικών πραχτικών μελών τον "επιστημονικού σωματείου" της ΕΕΦ
απέναντι σε συναδέλφους και συναδέλφισσες, γεγονός που επισφραγίζει τις, αμφιβόλων
κινήτρων, αντιεπιστημονικές πραχτικές της -πλέον κατ' όνομα μόνον- `Ένωσης Ελλήνων
Φυσικών.
» Η συγκεκριμένη ένωση εδώ και καιρό χρησιμοποιεί το όνομα και την ιστορία της
για να προβάλλει αντιεπιστημονικές, σκοταδιστικές Θέσεις ανάμειχτες με μια υποβόσκουσα
ακροδεξιά και εθνικιστική ρητορική, σε ανυποψίαστο κόσμο, με σκοπό το οικονομικό
όφελος από την πώληση βιβλίων και σεμιναρίων που καμία σχέση δεν έχουν με το αντικείμενο
της φυσικής, ή ακόμη και την προσέλκυση μελών ή ψηφοφόρων της ΝΔ στον οποίο πολιτεύονται
ηγετικά στελέχη της.
» Είναι και ο υπουργός Παιδεία Κ. Γαβρόγλου που συναντιόταν επανειλημμένως με
την ηγεσία της ΕΕΦ και άλλων επιστημονικών ενώσεων, συναντήσεις οι οποίες γίνονταν
με "πολύ καλό κλίμα", όπως αναφέρεται στα σχετικά δελτία τύπου. Και πώς
να μην ήταν, άλλωστε, από τη στιγμή που ο σκοταδισμός της ΕΕΦ συναντιέται ουσιαστικά
με την αποστέωση του μορφωτικού περιεχομένου του Λυκείου στην οποία αποσκοπούν οι
κυβερνητικές παρεμβάσεις, πατώντας πάνω στην ίδια γραμμή που χάραξαν οι προκάτοχοί
της.
» Άλλωστε, η κυβέρνηση των απολύσεων χιλιάδων εκπαιδευτικών (που βαφτίζοντας
το κρέας ψάρι τις αποκαλεί διορισμούς) είναι αυτή που Θέλει να εμπλέξει τους...
"κβαντικούς μέντορες" και τους άλλους ψεκασμένους της ΕΕΦ στην επιμόρφωση
των εκπαιδευτικών, προτείνοντας το Μάιο στην ΕΕΦ, ανάμεσα στις άλλες Επιστημονικές
Ενώσεις, να εμπλακεί στα σχετικά προγράμματα.
» Όταν συνάδελφοι και συναδέλφισσες άσκησαν δημοσίως κριτική σε αυτές τις πραχτικές
απειλήθηκαν με εξώδικα και κάποιες απ' τις απειλές πραγματοποιήθηκαν. Κάθε απάντηση
σε κόσμια κριτική έλαβε τη μορφή χυδαίας ad hominem επίθεσης με ρατσιστικά, σεξιστικά
αλλά και μειωτικά απέναντι στις πολιτικές πεποιθήσεις τον συνομιλητή χαρακτηριστικά,
από ηγετικά στελέχη της οργάνωσης, τα οποία ποτέ δεν απολογήθηκαν μετά την κατακραυγή
που δημιουργήθηκε από την αποκάλυψη λεπτομερειών για τη δράση της ένωσης, η οποία
εξακολουθεί να λειτουργεί χωρίς να απαντά και σαν να μη συμβαίνει τίποτα.
» Ως Σύλλογος Φοιτητών τον Τμήματος Φυσικής, δεν μπορούμε να παραμείνουμε αμέτοχοι
σε αυτά τα γεγονότα. Ως φοιτητές/τριες και Φυσικοί δηλώνουμε πως οι πραχτικές της
ΕΕΦ δεν μας εκφράζουν, η συγκεκριμένη ένωση δε μας εκπροσωπεί και καταδικάζουμε
τη δράση της με κάθε τρόπο. Θεωρούμε πως αυτό που καθιστά σεβαστό έναν/μία επιστήμονα
είναι όχι μόνο το ερευνητικό του/της έργο αλλά και μια προωθημένη αντίληψη της επιστήμης
και της προόδου ως συλλογικό κεκτημένο της ανθρωπότητας και όχι ως ατομική ιδιοκτησία
και μέσο προώθησης φθηνού τσαρλατανισμού, αλλά ως μέσο για την βελτίωση της κοινωνίας
των ανθρώπων σε αρμονική συνύπαρξη με τη φύση.
» Καλούμε, λοιπόν, τους υπόλοιπους φοιτητικούς συλλόγους, πρωτίστως των τμημάτων
Φυσικής αλλά και όλων των υπόλοιπων τμημάτων σχετικών με τις Θετικές επιστήμες να
τοποθετηθούν για το ζήτημα και να εναντιωθούν στις πραχτικές αυτές. Κανένας/Καμία
φοιτητής και φοιτήτρια να μην γίνουν μέλη στην ένωση αυτή ή να αποχωρήσουν αν ήδη
ανήκουν.
Βρίσκουμε θετική την κριτική στάση που κράτησε το Τμήμα μας στις ανακοινώνεις
και τις πραχτικές της ΕΕΦ.
● Απαιτούμε την παραίτηση τον ΔΣ της ΕΕΦ και την απολογία του για τη δράση της
τα τελευταία χρόνια. Κανένα επιστημονικό σωματείο δεν μπορεί να είναι τσιφλίκι τσαρλατανισμού
κι ακροδεξιάς ρητορείας.
● Στηρίζουμε τούς/τις Συναδέλφους/-ισσες που δέχτηκαν απειλές, λεκτικές πιέσεις
και προσβολές σε δημόσια fora και μέσα κοινωνικής δικτύωσης από μέλη και ηγετικά
στελέχη της ΕΕΦ.
● Απαιτούμε τη μη αναγνώριση της Ένωσης από επίσημούς επιστημονικούς και κρατικούς
φορείς! Δεν τρέφουμε καμία αυταπάτη για τις σχέσεις της ΕΕΦ με διάφορα επιχειρηματικά
και μικροπολιτικά συμφέροντα. Οποιοσδήποτε υποστηριχτής της, φέρει ανάλογο μερίδιο
ευθύνης στην διαιώνιση σκοταδιστικών αντιλήψεων.
● Μποϊκοτάρουμε τη δράση της ΕΕΦ και χαλούμε τα όποια ευσυνείδητα μέλη της να
αποχωρήσουν ή να αποστασιοποιηθούν δημοσίως απ' την αντιεπιστημονική κι αντιδεοντολογική
δράση της ένωσης» [βλ. ].
14. Η ιστοσελίδα Ellinika Hoax, στις 24/03, πληροφορούν
τους αναγνώστες ότι παρέλαβε δύο εξώδικες διαμαρτυρίες, από 5/03, αναφορικά
με σχετικό τους δημοσίευμα. Το ένα από την ΕΕΦ, το μέλος της Πέτρο Ζωγράφο και τον
Α’ αντιπροέδρο της Παναγιώτη Φιλντίση, και το δεύτερο από την ΕΕΦ, τον πρόεδρό
της Ευστράτιο Θεοδoσίου, τον Αντιπρόεδρό της Παναγιώτη Φιλντίση, το μέλος του ΔΣ
Ξενοφώντα Μουσά, και τα μέλη Πέτρο Ζωγράφο και Μαρία Τσαρούχα
[βλ. https://www.ellinikahoaxes.gr/2019/03/24/eef-exodika/].
15. Στις 1/04 η απόφαση της Γεν. Συνέλευσης Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου
Ιωαννίνων καταδεικνύει ότι οι αποκαλούμενες ψευδοεπιστημονικές δραστηριότητες
της ΕΕΦ δεν είναι καινούργιες:
«Το τελευταίο διάστημα, διαδοχικά δημοσιεύματα σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης
και έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης ανέδειξαν με ιδιαίτερη ένταση σειρά δήθεν
επιστημονικών κι εκπαιδευτικών εκδηλώσεων και εκδόσεων εκ μέρους ατόμων που φέρονται
να εκπροσωπούν την Ένωση Ελλήνων Φυσικών.
» Αν και δραστηριότητες αυτού του χαρακτήρα δεν είναι καινούργιες για την συγκεκριμένη
ένωση, η αυξανόμενη συχνότητα σε συνδυασμό με την συστηματική προβολή τους, δημιουργούν
την πεποίθηση μιας "άνευ όρων" υιοθέτησης ή και παραδοχής της βασιμότητας
αντιεπιστημονικών απόψεων και πρακτικών ακριβώς από εκείνους που κατά τεκμήριο θα
έπρεπε να είναι αντίθετοι.
»Το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων θεωρεί ότι αποτελεί καθήκον και
υποχρέωση των επιστημονικών φορέων της χώρας αλλά και της οργανωμένης πολιτείας
να καταγγέλλει κάθε δραστηριότητα που υποθάλπει την ψευδοεπιστήμη και τις διάφορες
μορφές αντιεπιστημονικών απόψεων και πρακτικών επισημαίνοντας την σταθερή ανάγκη
προστασίας του κύρους και της σημασία της επιστημονικής γνώσης, της έρευνας και
εκπαίδευσης πέρα από επιχειρηματικές σκοπιμότητες και δηλώσεις περί δήθεν ελεύθερης
διακίνησης ιδεών» και καταλήγει: «Η επιστήμη έχει κανόνες και η παραβίαση τους δεν
εκθέτει την επιστήμη, αντιθέτως απαιτεί την αποβολή αυτών που τους παραβιάζουν»
16. Το τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ, στις 12/03,
αποφάσισε ως εξής:
«Με αφορμή την απόφαση της από 4/02 Συνέλευσης του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ,
το Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης εκφράζει την έντονη ανησυχία του
για τις προσπάθειες καπήλευσης της φιλοσοφίας της φυσικής από άτομα που στερούνται
την κατάλληλη ειδημοσύνη.
» Η φιλοσοφία της φυσικής όπως και η ιστορία της φιλοσοφίας των επιστημών και
της τεχνολογίας υπάρχουν εν γένει, είναι διεθνώς αναγνωρισμένα και θεσμικά εδραιωμένα
γνωστικά αντικείμενα που θεραπεύονται σε ορισμένα από τα σημαντικότερα πανεπιστημιακά
ιδρύματα παγκοσμίως (Cambridge, Harvard, Princeton, κ.λπ.).
» Όπως και σε κάθε άλλο επιστημονικό κλάδο, στην ιστορία και φιλοσοφία των επιστημών
και της τεχνολογίας υπάρχουν σαφή κριτήρια εγκυρότητας, που διασφαλίζονται στο πλαίσιο
συγκεκριμένων θεσμών (πανεπιστημιακά τμήματα, ερευνητικά ιδρύματα, διεθνή συνέδρια,
έγκριτα περιοδικά, εκδόσεις από εγκρίτους εκδοτικούς οίκους, κ.λπ.).
» Ο διεπιστημονικός χαρακτήρας της φιλοσοφίας της ιστορίας των επιστημών και
της τεχνολογίας δεν συνεπάγεται ότι ο οποιοσδήποτε μπορεί να αναγορεύεται ειδικός
στο αντικείμενο, χωρίς να έχει την παραμικρή σχέση με τους προαναφερθέντες θεσμούς»
[βλ. https://tinanantsou.blogspot.com/2019/04/blog-post_6.html].
17. Στα τέλη Μαρτίου η Ελληνική Εταιρεία Φυσικής για την Επιστήμη και την Εκπαίδευση
(ΕΕΦΕΕ) με την ανακοίνωση της «Παρα-Επιστήμη, παρα-Εκπαίδευση και παρα-Εμπόριο
Ελπίδας» αναφέρει:
«Έχει ήδη αποκαλυφθεί με ανακοινώσεις Πανεπιστημιακών Τμημάτων, με την αρθρογραφία
πολλών ειδικών επιστημόνων φυσικών επιστημών, με διαδικτυακές αναρτήσεις εκπαιδευτικών
και φοιτητών, αλλά και με ομολογίες, εκδόσεις και αναρτήσεις εμπλεκομένων φορέων
της ότι η παρα-επιστήμη (και) στη χώρα μας είναι σε έξαρση.
» Προκαλεί ανησυχία ότι η παρα-επιστήμη πείθει μερικούς αφελείς ή φιλόδοξους
να αυτοανακηρύσσονται –εύκολα και άκοπα, χωρίς απαραίτητα σχετικές σπουδές– «εφευρέτες»,
«συγγραφείς» ή και «εκπαιδευτικοί» σε ελκυστικά πεδία της, μετατρέποντας μάλιστα
τις …επιτυχίες τους σε επαγγελματικές δραστηριότητες.
» Οι ίδιοι φορείς –όπως αποκαλύπτεται στη «Διαύγεια»– εφοδιάζουν, συγχρόνως,
με «βεβαιώσεις» ή «πιστοποιητικά ελπίδας» για την επαγγελματική τους αποκατάσταση
χιλιάδες φοιτητές και άνεργους εκπαιδευτικούς, οργανώνοντας ιδιαίτερα επικερδή -για
τους φορείς- σεμινάρια επί παντός επιστητού (όχι απαραίτητα για τις φυσικές επιστήμες),
στο πλαίσιο μιας παρα-εκπαίδευσης όπου –ανεξάρτητα με τις σπουδές τους– «όλοι» οργανώνουν
ή διδάσκουν «όλα». Ακόμη, εισχωρούν στα σχολεία όχι με επίκληση της ευγενούς άμιλλας
αλλά υποσχόμενοι δώρα στους μαθητές.
» Όμως, η έως τώρα ανοχή σε αυτά τα φαινόμενα παρα-εκπαίδευσης και παρα-επιστήμης
πρέπει να αντικατασταθεί πλέον από την ενεργό αντίδραση όλων μας, όταν μάλιστα η
παρα-επιστήμη και η παρα-εκπαίδευση επιμένουν…
» Τις τελευταίες ημέρες, πράγματι, κάποιοι απαιτούν τη λογοκρισία ή και τη φίμωση
των διαδικτυακών γραφίδων και φωνών συναδέλφων ή ακόμη και φοιτητών που αποκαλύπτουν
με πραγματικά στοιχεία και σχολιάζουν αρνητικά τα παραπάνω φαινόμενα»
18. Στο αυτό το σημείο, για ιστορικούς λόγους, αξίζει η αναφορά σε ένα παλιό άρθρο
του Γιάννη Μπουρίτσα ο οποίος απεβίωσε το 2013, και όπως διαβάζουμε υπήρξε
πρόεδρος και γραμματέας της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) στην δεκαετία του 1980.
Ας δούμε τι είχε επισημάνει: «Η Επιστημονική Κοινότητα και η Διανόηση πρέπει
να αφυπνισθεί» για την στάση της ΕΕΦ στον πόλεμο στο ΙΡΑΚ και όχι μόνο.
«Η απογοήτευση μεγάλη. Ιδιαίτερα επισημαίνω την απουσία για μια ακόμη φορά της
Ένωσης Ελλήνων Φυσικών , αφού ως επιστημονική κοινότητα είμαστε ανέκαθεν ευαισθητοποιημένοι
στα θέματα της ειρήνης και αποτροπής χρήσης βίας ιδιαίτερα με τη χρησιμοποίηση όπλων,
που σε μεγάλο βαθμό είμαστε υπεύθυνοι για την δημιουργία τους ως επιστήμονες.
» Θα περίμενα λοιπόν η Ένωση Ελλήνων Φυσικών να είχε πρωτοστατήσει ενάντια σε
αυτό τον παραλογισμό πρωτοστατώντας όπως παλαιότερα στην ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση
του συνόλου της επιστημονικής κοινότητας της πατρίδας μας.
» Θα περίμενα να κινητοποιήσει τη Βαλκανική Ένωση Φυσικών και όχι να επιδειχθεί
η ίδια αδράνεια που συναντήσαμε και στην εποχή των γεγονότων της Γιουγκοσλαβίας
ή της άρνησης των Βαλκανίων να αποδεχθούν της Ένωση Κυπρίων Φυσικών ως μέλος της
Βαλκανικής Ένωσης Φυσικών για να μην δυσαρεστηθεί η Τουρκία και το ψευδοκράτος του
Ντεκτάς.
» Θα περίμενα να τεθεί από μέρους μας το θέμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση Φυσικών,
η οποία μόνιμα βρίσκεται σε κατάσταση παρατεταμένης αδράνειας.Τίποτε από όλα αυτά
εκτός και αν οι οργανώσεις αυτές έχουν μετεξελιχθεί σε οργανώσεις οργάνωσης συνεδρίων
και διαχείρισης ερευνητικών πόρων προερχόμενους από οργανισμούς που άμεσα ή
έμμεσα συμμετέχουν σε αυτό που συντελέστηκε στη Γιουγκοσλαβία , την Κύπρο ή συντελείται
στο Ιράκ»
19. Πολύ πρόσφατα, στις 4/04, και μετά τις αλυσιδωτές αντιδράσεις ο υπουργός
Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου, σε τηλεφωνική παρέμβαση στην εκπομπή «Άλλη Διάσταση»
της δημόσιας τηλεόρασης στην οποία συμμετείχαν οι καθηγητές Γιώργος Τόμπρας, Εμμανουήλ
Πλειώνης και ο Στέφανος Τραχανάς, ανακοίνωσε τη διακοπή κάθε σχέσης με την ΕΕΦ
η οποία χωρίς την έγκριση του υπουργού Παιδείας και χωρίς την απαραίτητη υπογραφή
του γενικού γραμματέα του υπουργείου, ανήγγειλε μονομερώς τη διενέργεια των 29ων
πανελλήνιων διαγωνισμών Φυσικής Λυκείου - Γυμνασίου «Αριστοτέλης 2019»:
«Ζούμε σε μια εποχή που υπάρχει αμφισβήτηση της επιστήμης
που βρίσκονται στα δεξιά του πολιτικού φάσματος (…) που μας πάνε στις πιο σκοτεινές
περιόδους της σύγχρονης ιστορίας, για παράδειγμα στη δεκαετίας του ’30 (…) Η Ένωση
Ελλήνων Φυσικών, η ηγεσία της, γιατί έχει τη σημασία αυτό, είναι συγκεκριμένα άτομα,
που έχουν κάνει αυτά που έχουν κάνει, εμείς είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι (…)
καλούμε τα μέλη αυτής της ένωσης να δουν τι θα κάνουν με αυτό το ρεζιλίκι. (…) αν
δεν αποχωρήσουν τα συγκεκριμένα άτομα διακόπτεται πλήρως η συνεργασίας μας αυτά
(…) έχουμε φαινόμενα πολύ ανησυχητικά ως προς τον ορθολογισμό (…) άνθρωποι, η Παιδεία
των οποίων είναι κάτω από το μηδέν, προφανώς αξιοποιούν όλα αυτά για δικούς τους
λόγους (…) έχει σημασία να συνειδητοποιήσουμε ότι τα άτομα αυτά να μην ηροποιηθούν,
να μην πουλάνε σε δεύτερη φάση ότι “εμάς θέλουν να μας φιμώσουν γιατί λέμε τις φοβερές
αλήθειες” . Θέλω να παιδιά να προστατευτούν όχι μόνο με διοικητικά μέτρα, αλλά και
θετικά… »
Πάντως η ψευδοεπιστήμη δεν συνδέεται αποκλειστικά μόνο με την ακροδεξιά αφού
η ψευδοεπιστήμη και γενικότερα οι μυστικιστικές, οι αποκρυφιστικές αλλά και οι μεταφυσικές
προσεγγίσεις της ζωής είναι ένα οριζόντιο κοινωνικό ζήτημα και προϋπάρχουν ιστορικά
της σύγχρονης ακροδεξιάς. Βεβαίως τα παραπάνω στις μέρες μας βρίσκονται στον πυρήνα
του ανορθολογισμού, της κοινωνικής αντίδρασης και της ακροδεξιάς.
20. Η ΕΕΦ απέναντι στην γενικότερη κατακραυγή του μεγαλύτερου και έγκριτου
δυναμικού της χώρας προσπαθώντας να πολιτικοποιήσει για τους δικούς της λόγους το
ζήτημα και να συσπειρώσει όσα μέλη της είναι πιστά και χωρίς να απαντήσει στις αιτιάσεις
των Πανεπιστημίων κ.λπ, εξέδωσε ένα Δελτίο Τύπου (6/04), κάνοντας, όπως αποδεικνύεται
παρακάτω, ατυχέστατη χρήση του ονόματος του ακαδημαϊκού-διατημικού επιστήμονα Σταμάτη
Κριμιζή, με τίτλο «Γιατί το Υπουργείο Παιδείας επιτίθεται στην ΕΕΦ»:
«Σε μία πρωτοφανή επίθεση, μέσω της τηλεόρασης, ο Υπουργός Παιδείας κος Κ. Γαβρόγλου,
με συμπαραστάτες άξιους και εγνωσμένης αξίας Φυσικούς, επιτέθηκαν μέσω της χειραγωγούμενης
ΕΡΤ στην Ένωση Ελλήνων Φυσικών. Mια διαφορετική προσέγγιση της ΕΕΦ έδωσε αφορμή
για μία επίθεση που προκάλεσε την απορία μας ως προς το γιατί δόθηκε τέτοια δημοσιότητα.
» Πρώτα απ’ όλα, να τονίσουμε την αντιδεοντολογική και αντιδημοσιογραφική συμπεριφορά
των «δημοσιογράφων» της ΕΡΤ, οι οποίοι μεθοδικά οργάνωσαν ένα πάνελ στραπατσαρίσματος
μίας εκ των παλαιότερων και εγκυρότερων επιστημονικών ενώσεων, χωρίς να προσκληθεί
εκπρόσωπος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών να απαντήσει στις όποιες κατηγορίες μας βαρύνουν.
Η καταγγελία μας θα προχωρήσει προς την ΕΣΗΕΑ, ζητώντας να διερευνηθούν οι όποιες
επαγγελματικές παραλείψεις των ανεπαρκέστατων δημιοσιογράφων (δυσκολεύονταν να αρθρώσουν
μια ερώτηση της προκοπής σε στοιχειώδη ελληνικά), οι οποίοι εκτέλεσαν με περίσσεια
αφοσίωση την εντεταλμένη υπηρεσία τους.
» Ο κος Γαβρόγλου, με πρωτοφανή αποφασιστικότητα, την οποία δεν επιδεικνύει
στα υπόλοιπα θέματα της αρμοδιότητάς του, αναβάλλοντας συνεχώς τις καινοτόμες ιδέες
του για αύριο, δημοκρατικότατα διέταξε την «απόλυση» του εκλεγμένου Δ.Σ. της ΕΕΦ,
ειδάλλως θα σταλούμε ομαδικά στο πυρ το εξώτερον…
» Η επίθεση του κου Γαβρόγλου εξηγήθηκε την αμέσως επόμενη ημέρα: στην διημερίδα
με θέμα «Σύγχρονες Παιδαγωγικές Μέθοδοι και Προγράμματα Σπουδών», που διοργάνωσε
το ελεγχόμενο από το Υπουργείο Παιδείας Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (υπενθυμίζουμε
ότι μόλις πρόσφατα και με απόφαση του ίδιου του κου Γαβρόγλου ανανεώθηκε η θητεία
του κυρίου σώματος του Δ.Σ. του πανθομολογουμένως αποτυχημένου ΙΕΠ), ειπώθηκε χωρίς
περιστροφές ότι πρέπει να καταργηθούν οι Θετικές Επιστήμες στη Μέση Εκπαίδευση και
να αντικατασταθούν από την Κοινωνιολογία της Επιστήμης (τι είναι τούτο πάλι;), το
ότι οι μαθητές ζορίζονται με τις Θετικές Επιστήμες και ως εκ τούτου η Δημοκρατία
επιβάλλει την αντικατάστασή τους με την Κοινωνική Διάσταση των Θετικών Επιστημών
(sic), που θα τους διευκολύνει! Ζήτω το καθισιό! Τέρμα η σκληρή δουλειά! Δεν μας
εκπλήσσει, βέβαια, η πρόταση, μιας και είναι γνωστή η εμπάθεια του Υπουργείου Παιδείας
τα τελευταία τέσσερα χρόνια με την αριστεία. Όποιος παρακολούθησε τη στημένη συνέντευξη
του κου Γαβρόγλου στην ΕΡΤ, θα διαπίστωσε την εύκολη μετάβαση του λόγου του από
την Επιστήμη στην Επιστημολογία και τα παραλειπόμενα της.
» Για να επιτύχει το στόχο του το Υπουργείο Παιδείας, βρήκε πάτημα σε μια διαφορετική
προσέγγιση της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών και με πρόθυμους αλλά ακούσιους συνεργάτες
επιστήμονες, το κύρος των οποίων δεν αμφισβητούμε ούτε και τη συνεισφορά τους στην
Επιστήμη της Φυσικής, προσπάθησε να την ευτελίσει στα μάτια των αδαών. Να θυμίσουμε
στον κο Γαβρόγλου, ότι η ΕΕΦ έχει ιστορία 90 ετών, με προσφορά στα ελληνόπουλα αξιοζήλευτη.
Αυτή, μέσω των δράσεών της, φέρνει σε επαφή τους μαθητές με τα εργαστήρια Φυσικής,
που κατάργησαν οι προκάτοχοι του κου Γαβρόγλου, αυτή φέρνει σε επαφή τους μαθητές
με τα σύγχρονα επιτεύγματα της Φυσικής, μιας και η Φυσική στην Ελλάδα έχει ξεμείνει
στην προϊστορία, αυτή φέρνει σε επαφή τους μαθητές με επιστήμονες παγκόσμιου κύρους,
όπως ο Σ. Κριμιζής, που ανεπιτυχώς προσπάθησαν κάποιοι να τον εκμεταλλευτούν πολιτικά.
» Γνωρίζοντας ο κος Γαβρόγλου ότι η προσπάθειά του αυτή θα έβρισκε λυσσαλέα
αντίδραση από την Ένωση Ελλήνων Φυσικών, θεωρεί ότι θα πετύχει ευκολότερα το σχέδιό
του, αποδομώντας μια ιστορική επιστημονική Ένωση, ώστε να πείσει ευκολότερα προς
την αντικατάσταση των Θετικών Επιστημών από την Κοινωνιολογία! Το ότι το Δ.Σ. του
Ι.Ε.Π., το οποίο αποτελεί επιλογή του κου Γαβρόγλου, ελέγχεται απολύτως από τους
Κοινωνιολόγους, δεν είναι καθόλου τυχαίο για εμάς.
» Να τονίσουμε εδώ ότι στη διημερίδα του ΙΕΠ, εκ μέρους των Φυσικών εισηγήσεις
έκαναν νηπιαγωγοί, δάσκαλοι κλπ, εκτός των ίδιων των Φυσικών. Το επίπεδο των περισπούδαστων
εισηγήσεων κινήθηκε στη λογική του “Η διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών με Ακαδημαϊκό
τρόπο οφείλεται στους Αμερικανούς, που ανταγωνίζονταν με τους Ρώσους κατά τον ψυχρό
πόλεμο. Αφού τελείωσε ο ψυχρός πόλεμος η Παιδαγωγική πρέπει να δώσει τη σωστή διάσταση
και να αναδείξει τη κοινωνική διάσταση κατά τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών
και όχι την Ακαδημαϊκή” και του “Οι μαθητές δυσκολεύονται και δεν τους αρέσουν οι
Φυσικές Επιστήμες, γι’ αυτό είναι θέμα Δημοκρατίας να διδάσκεται μόνο η κοινωνική
διάσταση τους, που δεν τους δυσκολεύει”! Ίσως για το λόγο αυτό και η πρόταση το
πρόγραμμα των Θετικών Επιστήμων στη Β ΄ Λυκείου να αποτελείται από 8 ενότητες σε
4ωρη ενιαία διδασκαλία, π.χ. η πρώτη ενότητα αναφέρεται στις “Μεγάλες Θεωρίες»,
που είναι για τη Φυσική οι Νόμοι του Νεύτωνα, για τη Χημεία η αρχή διατήρησης της
μάζας και της ενέργειας, για τη Βιολογία η αρχή της εξέλιξης και για τη Γεωλογία
τις λιθοσφαιρικές πλάκες. Κάθε ενότητα συνοδεύεται από ένα 10σέλιδο του οποίου η
πρώτη σελίδα είναι αφόρμηση και στόχοι, η τελευταία είναι τα συμπεράσματα και οι
υπόλοιπες 8 είναι αντίστοιχα 8 φύλλα εργασίας, διαφορετικά για κάθε επιστήμη. Και
μέχρι εκεί, οπότε λογικότατη και η πρόταση να γίνουν όλα τα μαθήματα Θετικών Επιστημών
στη Β’ Λυκείου ένα τετράωρο! Ποιος επιθυμεί την οπισθοδρόμηση και τον επιστημονικό
αναλφαβητισμό κε Γαβρόγλου;
» Και όπως σχολίασε ένας εκ των κορυφαίων συναδέλφων “αυτές οι μπούρδες έχουν
ξανά διατυπωθεί μετά το γαλλικό Μάη και τις εξεγέρσεις των νέων στην Αμερική κατά
τον πόλεμο του Βιετνάμ. Οδήγησαν σε ριζική αλλαγή των αναλυτικών προγραμμάτων παγκοσμίως,
αλλά πολύ σύντομα αποδείχθηκε το μάταιο του πράγματος γιατί οι κοινωνίες θέλουν
γιατρούς, καθηγητές, μηχανολόγους, χημικούς, φυσικούς, ηλεκτρολόγους κτλ. Κατάλοιπα
αυτών των πειραματισμών τη δεκαετία του 60 και 70 είναι οι αρνητές της κλιματικής
αλλαγής, οι οπαδοί της επίπεδης γης, οι αμφισβητίες των μεγάλων επιστημονικών επιτευγμάτων
(κατάκτηση της Σελήνης - θυμίζω 6 συνολικά προσσεληνώσεις και όχι μια!). Ωστόσο,
είναι λυπηρό από μια “αριστερή” κυβέρνηση να ακούγονται και να ενθαρρύνονται αυτές
οι μπούρδες καταρρίπτοντας τον Προμαχώνα του προοδευτισμού: τον επιστημονικό ορθολογισμό.”
» Εμείς θα βρεθούμε απέναντι σε κάθε προσπάθεια να οπισθοδρομήσει κι άλλο η
διδασκαλία των Θετικών Επιστημών στα σχολεία (οι Έλληνες μαθητές διδάσκονται τη
λιγότερη και πιο οπισθοδρομική ύλη στην Ευρώπη) και κοινοποιούμε σε όλους όσους
το ονειρεύονται, επικαλούμενοι ξεπερασμένες ιδεοληψίες ότι θα στήσουμε τείχος απέναντί
τους. Και όσο κάποιοι προσπαθούν να μας μειώσουν, τόσο πιο μαχητικοί θα είμαστε
απέναντί τους.
Κλείνοντας, καλούμε τους έγκριτους συναδέλφους, που με ευκολία δημοσίως επιτέθηκαν
εναντίον της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, να γνωστοποιήσουν αν επικροτούν τις απόψεις
του Ι.Ε.Π. για μετατροπή των Θετικών Επιστημών σε μάθημα … Κοινωνιολογίας!
» Η Ε.Ε.Φ., ως ζωντανός οργανισμός, που διαρκώς πράττει και δημιουργεί, αγωνιώντας
για το μέλλον των μαθητών, κάνει και λάθη. Δεν δυσκολευόμαστε να τα αναγνωρίσουμε
και να κάνουμε την αυτοκριτική μας. Αλλά, σε 90 χρόνια δράσης, δεν έχουμε κάνει
τόσα λάθη, που διακυβεύουν και το μέλλον του τόπου, όσα έχουν κάνει κάποιοι άλλοι
μέσα σε δύο τρία χρόνια.
Για το Δ.Σ. της Ε.Ε.Φ. Ο
Πρόεδρος Στράτος Θεοδοσίου»
[βλ. https://eef.gr/enimerosi/1911-deltio-typoy-eef-1.html]
21. Το Δελτίο Τύπου του Γραφείου της Διαστημικής Έρευνας & Τεχνολογίας της
Ακαδημίας Αθηνών, στις 8/04, ζητά διευκρινίσεις από την ΕΕΦ:
«Με έκπληξη και χωρίς πρότερη ενημέρωση πληροφορηθήκαμε την αναφορά του ονόματος
του ακαδημαϊκού Σ. Κριμιζή σε Δελτίο Τύπου που εξέδωσε η Ένωση Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ)
προχθές 6/4/2019, όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι “η ΕΕΦ φέρνει σε επαφή τους μαθητές
με επιστήμονες παγκόσμιου κύρους, όπως ο Σ. Κριμιζής, που ανεπιτυχώς προσπάθησαν
κάποιοι να τον εκμεταλλευτούν πολιτικά.” Παρότι, αυστηρά μιλώντας, η συγκεκριμένη
αναφορά δεν είναι ψευδής, θεωρούμε ότι πρέπει να συνοδευτεί από διευκρινήσεις, προς
αποφυγή παρερμηνειών.
»Τα τελευταία 15 χρόνια ο κ. Κριμιζής έχει δώσει περισσότερες από 400 εκλαϊκευτικές
ομιλίες, μάλιστα 10 από αυτές από τις αρχές Φεβρουαρίου μέχρι σήμερα, σε δημόσια
και ιδιωτικά σχολεία, σε εκπαιδευτικούς Φορείς και συλλόγους σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Ομοίως, οι συνεργάτες του Γραφείου Διαστημικής Έρευνας (Δρ. Ν. Σόργης και Δρ. Κ.
Διαλυνάς) συμμετέχουν συστηματικά σε αντίστοιχες δράσεις. Σε μικρό μέρος αυτών η
ΕΕΦ ήταν είτε ο κύριος οργανωτικός φορέας, είτε συμμετείχε στην οργάνωση. Κρίνουμε
συνεπώς ότι πρέπει να αποσαφηνίσουμε ότι, ενώ ορθώς η ΕΕΦ δηλώνει ότι έχει φέρει
τον κ. Κριμιζή σε επαφή με το μαθητικό κοινό, αυτό δεν πρέπει να ερμηνευτεί αυθαιρέτως,
καθώς η επαφή του κ. Κριμιζή και του Γραφείου μας με το ευρύ κοινό είναι ανεξάρτητη
και πολύ πιο εκτεταμένη από το κομμάτι της όποιας συνεργασίας με την ΕΕΦ.
» Στο ίδιο πλαίσιο, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι δεν μπορούμε να διακρίνουμε
κοινά στοιχεία ανάμεσα στη σύντομη περιπέτεια του κ. Κριμιζή με τον ΕΛΔΟ και τη
διαμάχη που λαμβάνει χώρα τελευταία στο πεδίο που κι εμείς υπηρετούμε.
» Ελπίζουμε η ΕΕΦ να βοηθήσει ώστε η κριτική που δέχεται για θέματα αμιγώς επιστημονικού
χαρακτήρα να γίνει εποικοδομητική, μακρυά από παραταξιακές μικροπολιτικές που δεν
έχει ανάγκη η επιστήμη».
22. Στις 10/04 ο Φυσικός Βασίλης Καράβολας στο άρθρο του στο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ,
«Ψευδοεπιστήμη και Αριστεία στη σύγκρουση των Φυσικών», μεταξύ άλλων, αναφέρει:
«Το τελευταίο διάστημα, έχουμε γίνει μάρτυρες μιας σύγκρουσης με θέμα την ψευδοεπιστήμη
ανάμεσα στην Ένωση Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) και την επιστημονική κοινότητα, όπως αυτή
εκφράζεται από τα πανεπιστημιακά Τμήματα Φυσικής της χώρας. Είναι πολύ καλό σημάδι
το ότι επιτέλους τα Τμήματα Φυσικής ευαισθητοποιήθηκαν και με τις ανακοινώσεις τους
παίρνουν θέση απέναντι σε όλες αυτές τις αστείες θεωρίες που τα τελευταία χρόνια
κατακλύζουν τον μέσο πολίτη. Θα έλεγα μάλιστα ότι αυτή η παρέμβαση άργησε χαρακτηριστικά
και ότι τα Πανεπιστημιακά Τμήματα θα έπρεπε να έχουν παρέμβει πολύ νωρίτερα, καθώς
ο θεσμικός τους ρόλος στην ελληνική κοινωνία τα καθιστά προστάτες του μέσου πολίτη
από τον κάθε τσαρλατάνο, που μέσα στο σύστημα που ζούμε και προσκυνώντας το θεό
του κέρδους προσπαθεί να πουλήσει την κάθε ανοησία στους πολίτες αρκεί να γεμίσει
το πορτοφόλι του. Και φτάσαμε να ακούμε θεωρίες μέχρι και για τις βλαβερές συνέπειες
των εμβολίων και προτροπές προς τους νέους γονείς να σταματήσουν να εμβολιάζουν
τα παιδιά τους».
Ο Β. Καράβολας πιστεύει ότι «Η νίκη κόντρα
σε όλες τις ψευδοεπιστημονικές αηδίες θα έρθει μόνο μέσα από την αρτιότερη εκπαίδευση
του μέσου Έλληνα απόφοιτου του ελληνικού δημόσιου σχολείου και όχι με διοικητικές
αποφάσεις»
[βλ. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=10285178].
Πρέπει όμως να παρατηρήσουμε ότι πεδίο της αντιπαράθεσης είναι ο ακραίος μυστικισμός
που προβάλλεται και γενικότερα η επικίνδυνη για τη δημοκρατία της γνώσης ψευδοεπιστήμη
και ότι άλλο συνεπάγεται.
23. Πριν λίγες μέρες η ανακοίνωση της Ελληνικής Εξελικτικής Εταιρείας (ΕΛ.ΕΞ.Ε)
είναι παντελώς αποκαλυπτική και μάλιστα συνοδεύεται από ένα δημόσια αναρτημένο βίντεο
«επίθεση κατά των θεμελίων της ίδιας της επιστήμης
της βιολογίας και των επιστημών» από παλαιότερες τηλεοπτικές εκπομπές στη δημόσια
τηλεόραση των αστροφυσικών Στράτου Θεοδοσίου, πρόεδρου της ΕΕΦ, και του μέλους της
Μάνο Δανέζη:
«Κάποια πρόσφατα γεγονότα επιβεβαίωσαν με χαρακτηριστικό τρόπο την ανάγκη ύπαρξης
της ΕΛΕΞΕ. Αναφερόμαστε στο θέμα που ήρθε στο προσκήνιο με αφορμή τα “έργα και τις
ημέρες” συγκεκριμένων φυσικών, που είτε με το περίβλημα του αξιώματός τους στην
Ένωση Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) είτε προσωπικά έχουν αναγάγει τη φυσική από επιστήμη
σε μυστικισμό αλλά προχώρησαν και σε περαιτέρω αποδόμηση της επιστήμης, από την
οποία δεν έμεινε άτρωτη η βιολογία. Δυστυχώς, όπως, ήταν αναμενόμενο, η θεωρία της
εξέλιξης αποτέλεσε και αποτελεί τον κύριο στόχο αυτών των προσπαθειών.
» Προς επίρρωση των παραπάνω, είναι ενδεικτικό το ότι το οπτικοακουστικό υλικό
στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.youtube.com/watch?v=sKYIBc3wHug που αναρτήθηκε ήδη από το 2015, δεν έχει ανακληθεί ακόμα. Παρότι στους ειδικούς
μπορεί να προκαλεί θυμηδία, είναι ανησυχητική η επίδραση που μπορεί να έχει στην
ευρύτερη κοινωνία. Γεγονότα πέρα από κάθε αμφισβήτηση αγνοούνται ή παραποιούνται,
παραβιάζοντας ακόμα και θεμελιώδεις αρχές της βιολογίας, τις οποίες θα μπορούσε
κανείς να αναγνώσει ακόμα και στα πλέον στοιχειώδη εγχειρίδια.
» Η ρήση του διάσημου και σπουδαίου εξελικτικού βιολόγου Theodosius Dobzhansky,
«τίποτε δεν αποκτά νόημα στη βιολογία εκτός κι αν το δούμε κάτω από το φως της εξέλιξης»,
σήμα κατατεθέν της σύγχρονης βιολογίας, γελοιοποιείται και μαζί της γελοιοποιείται
και αυτός που το είπε. Αν και το αδιαμφισβήτητο γεγονός της εξέλιξης δεν εμπόδιζε
τον Dobzhansky από το να διατηρεί μια προσωπική, εκλεπτυσμένη αντίληψη για τις μεταφυσικές
ανησυχίες του ανθρώπου, αυτό δεν φαίνεται να αφορά τον νέο «συμπαντικό» μυστικισμό
που μας κατακλύζει.
»Το βέβαιο είναι ότι ο πολύς κόσμος δεν θα δει το εν λόγω video ως φαιδρή ψευδο-επιστήμη,
ούτε και ως καπήλευση των απώτερων ανησυχιών του ανθρώπου αλλά θα το ερμηνεύσει
με τον τρόπο που επιδιώκουν αυτοί που το παρήγαγαν και το διακινούν: ως διάψευση
του γεγονότος της εξέλιξης και της θεωρίας που την ερμηνεύει. Στην ουσία, βέβαια,
πρόκειται για μια επίθεση κατά των θεμελίων της ίδιας της επιστήμης της βιολογίας
και των επιστημών που βασίζονται σε αυτή, όπως οι επιστήμες υγείας, γεωπονίας και
περιβάλλοντος.
» Έχουμε την υποχρέωση να προβάλλουμε αντίσταση σε μια τέτοια προσπάθεια διαστρέβλωσης
και σπίλωσης της επιστήμης μας. Οι συνέπειες μπορεί να είναι ολέθριες αν δεν τις
προλάβουμε. Η βιολογία υποβαθμίζεται στην αντίληψη του κοινού αλλά και των υποψήφιων
φοιτητών μας, και αποδυναμώνεται η ήδη απαράδεκτα αδύναμη θέση της στη Μέση Εκπαίδευση.
Η χώρα μας κινδυνεύει να συμπεριληφθεί σε χώρες όπου η εξελικτική βιολογία αμφισβητείται
σε ποσοστά που φθάνουν το 75% του πληθυσμού και να αποκτήσει άλλη μία θλιβερή διάκριση
στην Ευρώπη, στο μεγαλύτερο μέρος της οποίας η θεωρία της εξέλιξης γίνεται αποδεκτή
από τη μεγάλη πλειονότητα των πολιτών.
» Η ΕΛ.ΕΞ.Ε είναι διατεθειμένη να αναλάβει δράση κατά της απαξίωσης της βιολογίας
και ειδικά της εξελικτικής θεώρησης των βιολογικών φαινομένων, η οποία είναι και
η μοναδική που μπορεί να τα εξηγήσει με επαρκή, επιστημονικά συνεπή και συνεκτικό
τρόπο. Για τον σκοπό αυτό ζητάμε και τη δική σας υποστήριξη. Η ΕΛΕΞΕ, στο εγγύς
μέλλον, θα διοργανώσει εκδηλώσεις και πρόσθετες παρεμβάσεις ενημέρωσης για θέματα
σχετικά με την εξελικτική βιολογία. Φυσικά, δεν πρόκειται να αφήσει αναπάντητη καμία
προσπάθεια υποβάθμισης της εξέλιξης στον δημόσιο χώρο».
Η ανακοίνωση αυτή υπογράφεται από επτά επιφανείς βιολόγους που συγκροτούν το
ΔΣ της ΕΛΕΞΕ
24. Στις 15/04 η Συνέλευση του Τμήματος Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου
Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) έλαβε ξεκάθαρη θέση:
«Το τελευταίο διάστημα, δημοσιεύματα σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έντυπα και
ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, αλλά και ρεπορτάζ σε τηλεοπτικές εκπομπές, ανέδειξαν
σημαντικά ζητήματα αντι-επιστημονικής δράσης εκ μέρους της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών
(ΕΕΦ). Συχνά στα πλαίσια εκδηλώσεων που απευθύνονται σε μαθητές της Μέσης Εκπαίδευσης,
η ΕΕΦ φάνηκε να αποδέχεται, αν όχι να προωθεί, μη επιστημονικές απόψεις και να επιτρέπει
την διασύνδεση της Φυσικής Επιστήμης με ψευδο-επιστημονικές, αντι-επιστημονικές,
και μεταφυσικές θεωρήσεις.
» Η ΕΕΦ έχει παράξει ευρύ εκπαιδευτικό έργο επί σειρά ετών. Όμως τα τελευταία
χρόνια, και στα πλαίσια μιας δήθεν πλατιάς εκλαΐκευσης της Φυσικής – όπως θα θέλαμε
να πιστεύουμε – η ΕΕΦ έχει χαλαρώσει, αν όχι ακυρώσει, τα «επιστημονικά φίλτρα»
τα οποία θα έπρεπε να έχει πάντοτε σε πλήρη ετοιμότητα ως ο επίσημος φορέας που
εκπροσωπεί στην Ελλάδα την επιστήμη της Φυσικής.
» Η διάδοση της επιστημονικής γνώσης πρέπει να γίνεται με χρήση της επιστημονικής
μεθοδολογίας και στα πλαίσια της επιστημονικής δεοντολογίας και αξιοπρέπειας, άρα
και ο λόγος όσων απευθύνονται στο κοινό ως Φυσικοί, ιδιαίτερα όταν εκπροσωπούν την
ΕΕΦ. Απόψεις που διαφοροποιούνται από τις διεθνώς αποδεκτές επιστημονικές θέσεις,
θα πρέπει να έχουν τεκμηριωθεί αντίστοιχα μέσα από τις διεθνώς κατοχυρωμένες διαδικασίες
(διεθνή συνέδρια, δημοσιεύσεις, επαναληπτικός πειραματικός έλεγχος, κλπ) πριν παρουσιαστούν
στο ανύποπτο ευρύ κοινό. «Νέες απόψεις» για την πραγματικότητα, και επιχειρούμενες
ερμηνείες αυτής χωρίς τη χρήση της επιστημονικής μεθόδου αλλά με φιλοσοφικό-οντολογικό
μανδύα εμπίπτουν στο χώρο της Μεταφυσικής και όχι της Φυσικής, και δεν είναι δυνατόν
να προωθούνται μέσα από εκδηλώσεις που διοργανώνει ή συμμετέχει η ΕΕΦ. Η μεταφυσική
ως απόπειρα φιλοσοφικής αναζήτησης θα μπορούσε να είναι σεβαστή, όχι όμως ως όψη
ή άποψη της Φυσικής!
» Καταλήγοντας, το Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
εκφράζει την έντονη ανησυχία του και καταδικάζει τα φαινόμενα αυτά. Δυστυχώς, σήμερα
η ΕΕΦ λειτουργεί με έναν τρόπο που «επιτρέπει» ή και «οδηγεί» σε αυθαιρεσίες του
τύπου που πρόσφατα γνωρίσαμε.
» Το Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ θεωρεί απαραίτητη την άμεση έναρξη συζητήσεων για
τη θέσπιση και εφαρμογή αυστηρών κανόνων στη λειτουργία της ΕΕΦ, αλλά και τη διερεύνηση
της ανασύστασης της ΕΕΦ κατά τα Ευρωπαϊκά πρότυπα, πιθανώς ως Ομοσπονδίας Εταιρειών
Φυσικής, ώστε να προκύψει ένας πανελλήνιος φορέας αντάξιος του ρόλου μιας Επιστημονικής
Ένωσης για την Φυσική Επιστήμη και με μεγαλύτερη συμμετοχή των Πανεπιστημιακών Τμημάτων
Φυσικής»
25. O Χρήστος Τρικαλινός, ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ, στο λογαριασμό του
στο facebook, στις 20/04, ανάρτησε το άρθρο «Για την Ένωση Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ).
(Προσωπικές εμπειρίες)» όπου επί λέξει αναφέρει:
«Πολλοί από εμάς τους Φυσικούς παρακολουθούμε τα όσα συμβαίνουν γύρω από την
ΕΕΦ με τις ανακοινώσεις των Τμημάτων Φυσικής των ΑΕΙ και όχι μόνο, τα δημοσιεύματα
του τύπου και τις τηλεοπτικές εκπομπές, Διεξάγονται επίσης πολλές συζητήσεις και
στο διαδίκτυο, από όπου φαίνεται, ότι ανεξάρτητα από τη θέση του καθενός, κοινή
είναι η αγωνία για την τύχη του ιστορικού επιστημονικού σωματείου μας.
» Στις γραμμές που ακολουθούν θα σας παρουσιάσω μερικά ιστορικά στοιχεία και
την προσωπική μου εμπειρία, ώστε να γίνει σε όλους σαφές το πλαίσιο μέσα στο οποίο
μπορούμε να κινηθούμε, όσοι θέλουμε κάτι να αλλάξει προς το καλύτερο.
» Μετά τη μεταπολίτευση, στο κλίμα της ευφορίας που επικράτησε, η ΕΕΦ ξαναζωντάνεψε.
Την ηγεσία της ανέλαβαν πανεπιστημιακοί δάσκαλοι προερχόμενοι από τον δημοκρατικό
χώρο και έδωσαν μια νέα ώθηση. Ανάμεσά τους οι γνωστοί Κ. Καρούμπαλος, Ν. Αντωνίου
και άλλοι.
» Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 το κλίμα στην Ένωση αλλάζει. Οι ενωτικές
διαθέσεις που υπήρχαν στο χώρο τον καθηγητών των ΑΕΙ δεν περνούν στη μάζα των συναδέλφων,
κυρίως από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Εμφανίζονται οι προσκείμενες σε κόμματα
παρατάξεις. Το καταστατικό, προϊόν της δεκαετίας του 1930, που έχει ως εκλογικό
σύστημα το πλειοψηφικό, δίνει τον απόλυτο έλεγχο της ΕΕΦ στην παράταξη που κινείται
στο ρεύμα της εποχής. Διευκρινίζω εδώ, ότι δεν σκοπεύω να δημοσιοποιήσω άλλα ονόματα,
ανεξάρτητα από τη στάση μου απέναντί τους, γιατί πιστεύω ότι το πρόβλημα δεν είναι
στα πρόσωπα, αλλά στη νοοτροπία.
» Κάπου εκεί αρχίζω να ασχολούμαι με την Ένωση κι εγώ. Την εποχή εκείνη με άλλους
ομοϊδεάτες κατανοούμε ότι η μονοπαραταξιακότητα της διοίκησης δημιουργεί προβλήματα
στον κλάδο. Την ίδια άποψη συμμερίζονται και άλλοι συνάδελφοι. Βάζουμε υποψηφιότητα,
αλλά με το πλειοψηφικό σύστημα και την επιστολική ψήφο των συναδέλφων της επαρχίας,
την οποία είναι εύκολο να ελέγξει κομματικός μηχανισμός, δεν έχουμε καμιά ελπίδα.
Προσπαθούμε να βρούμε τρόπο να αλλάξει το καταστατικό και να καθιερωθεί η απλή αναλογική.
Είναι σαφές, ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει με τον «ορθόδοξο» τρόπο, δηλαδή με μια
κανονική συνέλευση, μιας και οι αυξημένες απαρτίες είναι εντελώς αδύνατον να επιτευχθούν,
επειδή τα περισσότερα μέλη της ΕΕΦ βρίσκονται στην επαρχία. Βλέπουμε στις συνελεύσεις
(πάντα εξ αναβολής) να έρχονται το πολύ 50-60 άτομα, ενώ για την αλλαγή του καταστατικού
απαιτούνται 400-500!... Αρχίζουμε διαπραγματεύσεις με τη διοίκηση με στόχο να επιτευχθεί
τεχνητή απαρτία. Δηλαδή να μην πληρώσουν συνδρομή τα μέλη από την επαρχία για ένα
χρόνο, έτσι ώστε ο αριθμός των οικονομικά τακτοποιημένων να περιοριστεί στο ελάχιστο
και να προχωρήσουμε σε καταστατική συνέλευση με συμφωνημένες εκ των προτέρων τις
αλλαγές. Όλοι φαίνεται να συμφωνούν, αλλά την τελευταία στιγμή η πλευρά που ελέγχει
τη διοίκηση υπαναχωρεί. Το όλο εγχείρημα ναυαγεί. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αδιαφορήσω
για μεγάλο διάστημα για τις δραστηριότητες της ΕΕΦ, παρόλο που συμμετείχα σε κάποιες
Γενικές Συνελεύσεις και διαπίστωσα την προσπάθεια της παράταξης που εκπροσωπούσε
την τότε αντιπολίτευση να κυριαρχήσει.
» Τελικά απομακρύνθηκα εντελώς από την ΕΕΦ. Κάποια στιγμή, το 1999, αν δεν κάνω
λάθος, όπως εκ των υστέρων έμαθα, φαίνεται να επέρχεται η ολική ανατροπή. Η αντιπολιτευόμενη
τότε, κυρίαρχη σήμερα, παράταξη, εκμεταλλευόμενη το πολιτικό κλίμα της εποχής, καταφέρνει
να ελέγξει τις επιστολικές ψήφους και έτσι διαφαίνεται αλλαγή ηγεσίας. Η τότε διοίκηση,
για να αποφύγει την ήττα και επικαλούμενη διάφορους διαδικαστικούς λόγους, αρνείται
να καταμετρήσει τα ψηφοδέλτια που έχουν έρθει από επαρχία. Η Ένωση μένει ακέφαλη
και με πρόταση των δύο παρατάξεων διορίζεται από το πρωτοδικείο διοίκηση για να
επιλύσει το θέμα των ψηφοδελτίων.
» Η πλειοψηφία των διορισθέντων έχουν προταθεί από την επερχόμενη πλειοψηφία.
Μεταξύ αυτών και εγώ, ανένταχτος κομματικά. Η διορισμένη διοίκηση προσπαθεί να συνεδριάσει,
αλλά οι εκπρόσωποι της απερχόμενης διοίκησης κωλυσιεργούν.
» Προσωπικά δέχομαι από αυτούς επιθέσεις, αλλά και παρασκηνιακές «υποσχέσεις»
πως αν συνεργαστώ μαζί τους θα βοηθήσουν στην ακαδημαϊκή μου εξέλιξη. Κατανοώντας
ότι η ΕΕΦ είναι σε δύσκολη κατάσταση και ότι η αντικατάσταση της μιας μονοπαραταξιακής
διοίκησης από μια άλλη επίσης μονοπαραταξιακή δεν θα οδηγήσει πουθενά, ζητώ να προχωρήσουμε
σε ορισμό μιας διοίκησης κοινής εμπιστοσύνης, η οποία θα μεριμνήσει για την αλλαγή
του καταστατικού με στόχο την εξασφάλιση της αντιπροσώπευσης όλων στη διοίκηση,
ή θα επιδιώξει τη μετατροπή της ΕΕΦ σε επιμελητήριο.
» Η πρόταση δεν γίνεται δεκτή και μη βλέποντας νόημα στην παραπέρα συμμετοχή
μου στο όργανο παραιτούμαι. Μετά από εμένα, για δικούς τους λόγους, παραιτούνται
και κάποια άλλα μέλη. Από το πρωτοδικείο γίνεται αντικατάστασή μας και το ΔΣ με
τη νέα σύνθεσή του αποφασίζει την καταμέτρηση των επιστολικών ψήφων. Έτσι αρχίζει
η «νέα εποχή» στην ΕΕΦ.
Είναι σαφές, πως τίποτε πλέον δεν μπορεί να αλλάξει. Ο τρόπος εκλογής θα παραμείνει
ο ίδιος. Παρόλα αυτά, όταν η νέα διοίκηση ζητά τη συμμετοχή μου στις δραστηριότητές
της αποδέχομαι την πρόταση και ασχολούμαι στα πλαίσιά της αποκλειστικά με θέματα
Φυσικής. Συμμετέχω στη διοργάνωση της πρώτης Ολυμπιάδας Φυσικής, σε συνέδρια ως
προσκεκλημένος ομιλητής, γράφω άρθρα στο Φυσικό Κόσμο, συμμετέχω έναντι αμοιβής
για μια φορά σε σεμινάρια επί πληρωμή για το διαγωνισμό του ΑΣΕΠ.
» Ταυτόχρονα αρχίζω να παρατηρώ διάφορα «περίεργα» φαινόμενα. Για παράδειγμα
στα σεμινάρια που προανέφερα κάποια κεφάλαια της Φυσικής τα διδάσκουν άνθρωποι για
τους οποίους έχω προσωπική εμπειρία ότι δεν τα ξέρουν. Στα συνέδρια, ως επίσημοι
προσκεκλημένοι, εμφανίζονται κάποια άτομα που δεν έχουν καμιά σχέση με τη Φυσική,
χωρίς βέβαια τότε να παρεμβαίνουν. Με παραξενεύουν οι στενές σχέσεις της Ένωσης
με το γνωστό βουλευτή Νίκο Γεωργιάδη… Με κάνει να αγανακτώ και να παρεμβαίνω
να μη δοθεί ο λόγος σε κάποιον φοιτητή που δήθεν εκπροσωπούσε μια “Ένωση φοιτητών
Φυσικής”, που στην ουσία ήταν η παρέα του, αλλά παρόλα αυτά τον είχε υπό τη σκέπη
της για μεγάλο διάστημα η ΕΕΦ. Διαφωνώ έντονα με τη διάθεση, κατόπιν πιέσεων
πολλών συναδέλφων, να εκδοθεί ανακοίνωση διαμαρτυρίας για την ύλη του διαγωνισμού
του ΑΣΕΠ, που όπως έλεγαν “δεν θα πρέπει να είναι πανεπιστημιακή, αφού στο σχολείο
δεν διδάσκουμε π.χ. κβαντομηχανική”. Τελικά η ανακοίνωση δεν εκδίδεται. Με ορίζουν
υπεύθυνο της διαδικτυακής έκδοσης της “Επιθεώρησης Φυσικής”, αλλά παρότι έρχονται
άρθρα, το εγχείρημα, όσο εγώ συμμετέχω, δεν υλοποιείται. Το τέλος των σχέσεων μου
έρχεται στις παραμονές κάποιου συνεδρίου, 11-12 χρόνια πριν.
» Με ορίζουν επιστημονικό υπεύθυνο του συνεδρίου. Θεωρώ ότι ο διορισμός είναι
ουσιαστικός και τον αντιμετωπίζω με σοβαρότητα. Εξετάζω τα προτεινόμενα άρθρα και
δίνω τον χαρακτηρισμό που εγώ πιστεύω. Μια μέρα φτάνει στα χέρια μου ένα άρθρο,
το οποίο όχι μόνο είναι απαράδεκτο επιστημονικά, αλλά και δεν έχει καμιά σχέση με
τη Φυσική. Επομένως από εμένα απορρίπτεται. Σε λίγες μέρες δημοσιεύεται το πρόγραμμα
του συνεδρίου. Με μεγάλη μου έκπληξη διαπιστώνω, πως το παραπάνω άρθρο όχι μόνο
έχει γίνει δεκτό, αλλά η συγγραφέας του έχει αναβαθμιστεί σε «προσκεκλημένη ομιλήτρια».
Στέλνω τότε ένα οργισμένο γράμμα παραίτησης από τη θέση του επιστημονικού υπευθύνου
και παίρνω μια απάντηση άσχετη. Από τότε διακόπτω κάθε επαφή με την ΕΕΦ.
» Τα γεγονότα που ακολουθούν, οι τραγικές ανακοινώσεις για τις πανελλήνιες
εξετάσεις, τα σεμινάρια επί παντός επιστητού έναντι πληρωμής, η υπόθεση Ζωγράφου,
οι μεταφυσικές αναζητήσεις στελεχών της και τέλος το «κβαντικό θέατρο» κ.τ.λ. με
δικαιώνουν.
» Είναι σίγουρο, πως η σημερινή ηγεσία έχει αρκετούς οπαδούς. Αφήνω εκτός αυτούς
που τη στηρίζουν για κομματικούς λόγους, παρόλο που ξέρω σίγουρα, ότι πολλοί φυσικοί
από τον ίδιο πολιτικό χώρο κατανοούν το πρόβλημα και θέλουν να λυθεί, γιατί η Φυσική
ΔΕΝ είναι κομματική. Είμαι σίγουρος, ότι υπάρχουν και πολλοί άλλοι συνάδελφοι, που
χωρίς να κατανοούν την ουσία της υπόθεσης θέλουν να πιστεύουν ότι συμμετέχουν σε
κάτι σημαντικό. Πιστεύω όμως ότι η συντριπτική πλειοψηφία των συναδέλφων έχει απομακρυνθεί.
» Το πρόβλημα λύνεται, αν το ΔΣ της Ένωσης δεν είναι απόλυτα ελεγχόμενο, αλλά
σε αυτό συμμετέχουν άνθρωποι διαφορετικών αντιλήψεων (ΔΕΝ εννοώ κομματικών). Κάτι
τέτοιο δυστυχώς δεν μπορεί να επιτευχθεί με τον «κανονικό» τρόπο, λόγω πλειοψηφικού
συστήματος. Ακόμη κι αν αύριο αλλάξει η διοίκηση, κανείς δεν εγγυάται ότι με το
σύστημα αυτό δεν θα επαναληφθούν τα ίδια. Το καταστατικό δεν μπορεί να αλλάξει.
Μοναδική διέξοδος η μετατροπή της ΕΕΦ σε επιμελητήριο ή ΝΠΔΔ, όπως η Ένωση Ελλήνων
Χημικών. Εγώ τουλάχιστον δεν βλέπω κάτι άλλο. Μακάρι να υπάρχει»
[βλ. https://www.facebook.com/christos.trikalinos/posts/979048598970149]
26. Ο Στέφανος Τραχανάς σχολιάζοντας σχετικά για την επιστημονική και παιδαγωγική
σημασία του τεχονοεπιστημονικού άθλου της πρώτης “φωτοφράφισης” μιας μαύρης τρύπας
στις «Οι Μηχανές του Νου» του Σπύρου Μανουσέλη, στην «Εφ. Συν» του Σαββατοκύριακου
20-21/04, επανέρχεται στην ψευδοεπιστήμη της ΕΕΦ:
«Ας δούμε τώρα τη γενική εικόνα: Η πρώτη φωτογράφιση μιας μαύρης τρύπας, η πρώτη
παρατήρηση βαρυτικών κυμάτων 3 χρόνια πριν, όπως και η διαπίστωση, εδώ και 20 περίπου
χρόνια, ότι μόνο το 5% της συμπαντικής ύλης και ενέργειας είναι σαν αυτή που γνωρίζουμε,
είναι απλώς διαδοχικά επεισόδια μιας επιστημονικής επανάστασης σε πλήρη εξέλιξη.
» Μιας θεμελιώδους επανάστασης συγκρίσιμης σημασίας με εκείνες των αρχών του
περασμένου αιώνα που οδήγησαν στην ανακάλυψη της κβαντομηχανικής και της σχετικότητας
και τη χιονοστιβάδα τεχνολογικών επινοήσεων που ακολούθησε. Μια χιονοστιβάδα που
φτάνει σήμερα στην κορύφωσή της με τη μορφή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Ενώ,
αν οι κβαντικοί υπολογιστές φτάσουν σύντομα στο βιομηχανικό στάδιο, όλα τα προηγούμενα
θα μοιάζουν με την εποχή του χαλκού όταν ήλθε ο σίδηρος.
» Αυτή είναι λοιπόν η ταυτότητα της εποχής μας. Δυο παράλληλες και αλληλοτροφοδοτούμενες
επαναστάσεις -μία επιστημονική και μία τεχνολογική- σε πλήρη εξέλιξη. Και αυτό είναι
το υποχρεωτικό φόντο στο οποίο θα πρέπει να «φωτογραφήσουμε» τη χώρα μας και να
δούμε πού βρίσκεται. Αρχίζοντας από το εκπαιδευτικό της σύστημα που είναι και η
δική μας ευθύνη ως δασκάλων. Δεν θέλω να προδικάσω το αποτέλεσμα –η επαγγελματική
«φωτογράφιση» είναι δουλειά ειδικών– δεν ξέρω όμως γιατί η εικόνα της μαύρης τρύπας
(μια σκούρα σκιά σε φωτεινό φόντο) έρχεται και επανέρχεται στο μυαλό μου. Και
δεν φταίει γι’ αυτό μόνο η θλιβερή εικόνα της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών που ζούμε το
τελευταίο διάστημα. Μια πρωτοφανής περίπτωση επιστημονικής ένωσης που προωθεί ανερυθρίαστα
την ψευδοεπιστήμη.
» Υπάρχουν και πιο ενοχλητικά γεγονότα, όπως τούτο: Ενώ μια νέα επιστημονική
επανάσταση είναι ήδη “στον αέρα”, η είδηση για τις δυο προηγούμενες επαναστάσεις
–Κβαντομηχανική και Σχετικότητα– δεν έχει φτάσει ακόμα στο ελληνικό σχολείο. Το
ρολόι της σχολικής μας Φυσικής έχει σταματήσει στον 19ο αιώνα!
» Ο Έλληνας μαθητής του 21ου αιώνα ούτε καν υποψιάζεται –βομβαρδιζόμενος ανηλεώς
με τους πιο απίθανους συνδυασμούς εκτινασσόμενων ελατηρίων, κεκλιμένων επιπέδων
και κυλιόμενων σφαιρών!– ότι το κινητό που κρατάει στα χέρια του είναι ένας παράδεισος
εφαρμοσμένης κβαντομηχανικής και ότι το GPS του δεν θα δούλευε αν δεν παίρναμε υπ’
όψιν μας όχι μόνο την ειδική αλλά και τη γενική θεωρία της σχετικότητας! Την ίδια
θεωρία που περιγράφει εκείνο το θηρίο των 6,5 δισεκατομμυρίων ηλιακών μαζών “εκεί
πάνω”. Το κινητό και το “θηρίο” μιλάνε την ίδια γλώσσα. Τη γλώσσα της σχετικότητας
και της κβαντομηχανικής. Μια γλώσσα που ούτε το αλφαβητάρι της δεν έχει φτάσει ακόμα
στο ελληνικό Λύκειο»
[βλ. ολόκληρο το κείμενο του κ. Τραχανά εδώ:
https://www.efsyn.gr/epistimi/mihanes-toy-noy/192291_i-proti-exeikonisi-mias-mayris-trypas?fbclid=IwAR0cMxI3omtRtWU2zPRn7Gh4dbsKWImrt7XV7TvJHk3amnBeGjo0r152R-4].
Μηδενική ανοχή απέναντι στην ψευδο-επιστήμη
Οι απόψεις που ακούστηκαν ενάντια στα παρακμιακά φαινόμενα της ψευδοθρησκευτικότητας
του αμερικανόφερτου New Age > Νέα Εποχή > Νέος Πολιτισμός, καθώς και η αποφασιστικότητα
που υποχρεώθηκε να δείξει ο υπουργός Παιδείας στο ζήτημα αυτό που όμως θα πρέπει
να λάβει «σάρκα και οστά» ώστε επιτέλους να θεμελιωθεί στην χώρα μας ένα δημόσιο
εκπαιδευτικό σύστημα, δωρεάν, χωρίς ταξικούς αποκλεισμούς και δημοκρατικό
σε όλες τις βαθμίδες του όπου θα προάγεται η κριτική σκέψη και όπου θα διδάσκεται
η εγκόσμια γνώση, απαλλαγμένη από το υπερβατικό και εθνικιστικό στοιχείο και το
οποίο θα θωρακίζει τους νέους ανθρώπους από διπολικές συμπεριφορές, ψευδοεπιστήμες
και κάθε τύπου δεισιδαιμονίες.
Το δόγμα, οι δοξασίες και οι ιδεοληψίες δεν μπορούν να αποτελούν σε καμία περίπτωση
αντικείμενο διδασκαλίας και μάλιστα κατηχητικής σε κανένα εκπαιδευτικό σύστημα παρά
μόνο ως αντικείμενο μελέτης της ιστορικής πορείας της ανθρωπότητας προς την χειραφέτησή
της. Η συζήτηση περί αδελφοποίησης Επιστήμης και Θρησκείας, δηλαδή Λογικής και Πίστης
είναι αδιανόητη στον κόσμο του 21ου αιώνα.
Η ελεύθερη πρόσβαση και εγγραφή στα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, μαζί με τις
κατάλληλες και αναγκαίες αναδιαρθρώσεις των προγραμμάτων σπουδών σε όλες τις βαθμίδες
της εκπαίδευσης με έμφαση στις θετικές επιστήμες και στις ξένες γλώσσες και κουλτούρες,
καθώς και ο πλήρης διαχωρισμός κράτους και εκκλησίας θα μπορούσαν να θεραπεύσουν
πολλές παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας.
1. Oι δηλώσεις του Πολ Ρόμερ, (Νόμπελ Οικονομίας 2018) είναι ιδιαίτερα
επιτακτικές:
«Πρέπει να θυμόμαστε ότι είναι απίστευτα επικίνδυνο
και καταστροφικό να μην δίνουμε σημασία στην ψευδοεπιστήμη».
«Θα πρέπει να έχουμε μηδενική ανοχή για αυτού
του είδους τα πράγματα»
(ΤΟ ΒΗΜΑ, Science, 9/10/2018).
2. Ο καθηγητής Εμμανουήλ Πλειώνης στο άρθρο του «“Κβαντική” υπέρθεση
επιστήμης-ψευδοεπιστήμης και Ένωση Ελλήνων Φυσικών», μεταξύ άλλων, αναφέρει:
«Η πρόσφατη ανάδειξη από το τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ και από διάφορα ΜΜΕ της εμπλοκής
της ηγετικής ομάδας της ΕΕΦ σε προώθηση θεμάτων που άπτονται της ψευδοεπιστήμης
τύπου Νέας Εποχής (New Age), λειτούργησε ως “ξυπνητήρι” στους επίσημους επιστημονικούς
φορείς (μέχρι στιγμής 3 τμήματα Φυσικής ΑΕΙ και όλες οι σχετικές (4) Επιστημονικές
Εταιρείας στις οποίες συμμετέχουν Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, ερευνητές εθνικών ερευνητικών
κέντρων της ημεδαπής και αλλοδαπής) οι οποίοι σύσσωμοι πήραν καταλυτικές αποφάσεις
καταδίκης αυτών των επιρροών και της προαγωγής από την ΕΕΦ αντι-επιστημονικών δοξασιών
και απόψεων.
»Σε αυτές τις καταγγελίες προστέθηκε και αυτή του Υπουργού Παιδείας, κου Γαβρόγλου,
κατά την διάρκεια τηλεοπτικής εκπομπής, όπου ανέδειξε και τη σοβαρότητα του θέματος
αλλά και τα ιστορικά χαρακτηριστικά του (…)
» Αν επιθυμούμε συνειδητούς πολίτες, με ορθολογισμό, με ανεπτυγμένη κριτική
σκέψη και με γνώση των κατακτήσεων της επιστήμης, επομένως πολίτες που δεν χειραγωγούνται
ευκόλως από καθοδηγούμενα ΜΜΕ ή υπόγεια κέντρα εξουσίας, οφείλουμε να διαφυλάξουμε
τον ορθό λόγο και την επιστημονική δεοντολογία ως κόρη οφθαλμού»
[βλ. https://www.facebook.com/notes/manolis-plionis/%CE%BA%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B].
Κάποτε θα είναι άλλοι στη θέση μας. Τώρα είμαστε εμείς.
Ολοκληρώνοντας το άρθρο μας για την αντιπαράθεση ανάμεσα στην επιστήμη (Λογική)
και την ψευδοεπιστήμη (Πϊστη) αξίζει κόπος να μεταφέρουμε από τα κοινωνικά δίκτυα
την άποψη που εξέφρασε, στις 4/03, ένας διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός του Εθνικού
Μετσόβιου Πολυτεχνείου και τελειόφοιτος φοιτητής του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ:
«Δεν πρόκειται για εμφύλιο μεταξύ Φυσικών αλλά για την αιώνια μάχη της λογικής
απέναντι στη δεισιδαιμονία και τον τσαρλατανισμό. Κάποτε θα είναι άλλοι στη θέση
μας. Τώρα είμαστε εμείς. Και δεν κάνουμε βήμα πίσω. Η ΕΕΦ διάλεξε στην κριτική
μας για τα βιβλία με τσάκρα και τα σεμινάρια κβαντικής ψυχολογίας να απαντήσει με
ύβρεις, απειλές και εξώδικά. Όχι μόνο δεν τα απέσυρε, όχι μόνο δεν παραιτήθηκε το
ΔΣ, όχι μόνο δεν ζήτησαν συγγνώμη αλλά συνεχίζουν ακόμα και τώρα στο δρόμο της ψευδοεπιστήμης.
Εμείς δεν το βάλαμε κάτω.
» Η υπεράσπιση της κοινής λογικής και των κατακτήσεων του ανθρώπινου επιστημονικού
πολιτισμού είναι αδιαπραγμάτευτα. Το τμήμα Φυσικής Αθήνας, Κρήτης και Ιωαννίνων,
το τμήμα Ιστορίας Φυσικών Επιστημών, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, οι πανεπιστημιακές
εταιρείες Αστρονομίας, Σχετικότητας και Υψηλών Ενεργειών έχουν ήδη καταδικάσει με
ομόφωνες αποφάσεις τους όλο αυτό το ρεζιλίκι που γίνεται στο όνομα των Φυσικών της
χώρας. Σήμερα στην ΕΡΤ οι επιστήμονες από όλα τα τμήματα ενώθηκαν για να ζητήσουν
από τον υπουργό της παρέμβαση του. Και πέτυχαν να διακοπεί κάθε σχέση της ΕΕΦ με
τα σχολεία. Άλλη μία στρατηγική νίκη μέχρι να απαλλαγούμε επιτέλους από όλους αυτούς».
Πέτρος Λυμπερόπουλος
https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/287009_enantia-stin-pseydoepistimi
